Zwanger in Portugal

O jee, maar hoe zit het daar met de gezondheidszorg? Word je daar wel goed begeleid en onderzocht? Hebben ze daar wel goede ziekenhuizen? Dat waren meteen een aantal bezorgde vragen die ik van mensen kreeg toen ze hoorden dat ik zwanger was.

Gezondheidszorg in Portugal

In Portugal bestaat er zowel een openbaar gezondheidssysteem als een particulier systeem. Je kunt van het openbaar gezondheidssysteem gebruikmaken wanneer je meebetaalt aan het sociale zekerheidsstelsel van Portugal, zoals dat in mijn geval van toepassing is. Dit openbaar gezondheidssysteem in Portugal wordt de Serviço Nacional de Saúde genoemd.

Bij je inschrijving krijg je een médico de família (huisarts) aangewezen van het plaatselijke Centro de Saúde (Gezondheidscentrum). Ik ben gezegend met een leuke, bekwame huisarts; zij is al bijna dertig jaar de huisarts van mijn schoonfamilie en staat altijd voor je klaar.

Hoewel er nogal eens over het functioneren van het Centro de Saúde en het gezondheidssysteem wordt geklaagd, kan ik daar niet in meegaan. Tot nu toe zijn de ervaringen alleen maar positief. Ja, je moet weleens een half uurtje wachten en ja er kan soms weleens wat onduidelijkheid bestaan over de papieren rompslomp die er nodig is, maar de service van het medisch personeel bestaande uit de huisarts en de verpleegkundigen is van uitstekende kwaliteit.

Na een eerste bezoek aan de huisarts met de mededeling dat ik zwanger was, werd ik meteen perfect en nauwgezet begeleid. Om de drie tot vier weken een routinecontrole, elke maand bloedprikken en urinetesten. Alle andere testen, zoals ze die ook in Nederland uitvoeren, worden hier ook gewoon gedaan.

Denk aan testen als de combinatietest om een indruk te geven over de kans op een baby met een chromosoomafwijking en de diverse echo’s. Je krijgt een papier mee van de huisarts waarmee je naar een laboratorium kan gaan voor het bloedprikken en de kosten worden vergoed. Voor de echo’s ben ik in mijn geval naar een modern privéziekenhuis in Santarém geweest. Deze moet je zelf betalen, maar omdat ik ook goed particulier verzekerd ben, kostte ook dat bijna niets.

Kraamzorg in Portugal?

Dat was nog zo’n vraag die ik kreeg toegespeeld: hoe is het gesteld met de kraamzorg in Portugal? Wat blijkbaar veel mensen niet weten is dat kraamzorg iets typisch Nederlands is. Dat Nederlandse gezinnen na de bevalling vanzelfsprekend een aantal dagen hulp krijgen van een kraamverzorgster is iets dat men in bijna geen enkel ander land op deze manier kent.

Hier en daar zijn er wel initiatieven van particuliere instanties met verpleegkundigen in dienst die na de bevalling een bezoek aan huis brengen om te zien of alles goed gaat en om hulp te bieden. Maar er wordt zeker nog niet op grote schaal gebruikgemaakt van deze diensten. Gelukkig staan in mijn geval de Nederlandse oma en opa klaar om meteen over te vliegen om na de bevalling hun kleindochter te bewonderen en een helpende hand te bieden.

Voorbereiding op de bevalling

Ook de voorbereiding op de bevalling is heel intensief en betrokken via de Serviço Nacional de Saúde. Maar liefst drie keer in de week kwam ik samen met andere zwangere dames en kregen we een uitgebreide voorbereiding op de bevalling onder begeleiding van een verpleegster. De ene keer gingen we aan de slag met oefeningen, zowel fysiek als psychisch en de andere keer kregen we theorielessen over hoe alles in het ziekenhuis zal verlopen en weer een andere keer kregen we lessen over hoe je straks je baby het beste kunt verzorgen. Verder brachten we ook een bezoek aan het ziekenhuis en kregen we alvast een rondleiding over de afdeling verloskunde. Al met al een erg positieve ervaring, die me veel vertrouwen heeft gegeven.

Jongen of meisje en wat is de naam?

Dat mensen vragen of je al weet of het een jongen of een meisje wordt, dat hoor je ook in Nederland steeds vaker. Maar ik stond wel verbaasd te kijken dat iedereen al in een heel vroeg stadium meteen de naam van de baby wilde weten, waaronder Portugese tantes die bellen om te vragen hoe het kindje gaat heten, omdat ze met het borduren van de lakentjes en handdoeken willen beginnen. Dat vond ik in het begin wel een vreemd fenomeen. Gaandeweg de zwangerschap kwam ik meerdere zwangere Portugese dames tegen, die daar blijkbaar helemaal geen probleem mee hadden. Ze praatten al uitgebreid over hun baby João of baby Maria, terwijl het kindje nog niet geboren was.

Ook de regels die er gelden voor wat betreft de naamgeving van je kind in Portugal is erg apart. Je moet je hierbij namelijk houden aan strikte regels. Er bestaat een lijst met officieel goedgekeurde Portugese namen. Portugese ouders mogen hun kindje alleen een goedgekeurde Portugese naam geven. Wanneer beide ouders of een van de ouders buitenlands is, dan gaat deze regel niet op. Je kunt de lijst online inzien op de website van het Instituto dos Registos e Notariado. Op de lijst staan de goedgekeurde namen, maar ook voorbeelden van namen of schrijfwijzen van namen die niet goed worden gekeurd. Zo mag de naam ‘Ana’ wel, maar ‘Anne’ bijvoorbeeld niet.

Uma hora pequenina

‘Uma hora pequenina.’ Dat was voor mij ook een nieuwe Portugese uitdrukking die ik de afgelopen maanden heb mogen leren kennen. Toen mijn zwangere buik duidelijk zichtbaar begon te worden, kreeg ik dit voor het eerst te horen. Uma hora pequenina? Een klein uurtje? Ik keek de vrouw die me dit wenste vragend aan, waarop ze het zinnetje nog een keer herhaalde.

Daarna kreeg ik het steeds vaker te horen en werd de betekenis me duidelijk. Wanneer iemand je ‘uma hora pequenina’ wenst, betekent dit dat ze je toewensen dat de baby snel, zonder problemen en al te veel pijn geboren wordt. Nederlanders wensen me vooral veel ‘sterkte’ toe, maar dat wordt al in zo veel situaties gebruikt dat ik de Portugese toewensing wel wat mooier, specifieker en toepasselijker vind.