“We maken nergens een probleem van”

Ondernemende vrouwen in Portugal

Aan de N17 naar Oliveira do Hospital, ter hoogte van Senhor das Almas, staat De Klomp, een grote winkel met tweedehands spullen, die tot in de verre omtrek bekend is. Suzanne Smeijer is, samen met haar man Jan, de eigenaar. Tot een paar jaar geleden voerden zware meubels de boventoon, nu ademt de grote hal een lichtvoetiger sfeer. Het kleurrijke assortiment beweegt met de portemonnee van de klanten mee.

Op een koude, maar zonovergoten middag in februari meld ik me bij de grote glazen toegangsdeur. Suzanne leidt me rond in de onverwarmde hal, waar vitrines staan met glaswerk, snuisterijen, kaarsen en hebbedingetjes – alles op kleur gesorteerd. Gordijnen hangen kunstig aan een molen en daarachter liggen kleurrijke kussens voor tuinstoelen decoratief uitgestald. Voor de zware kasten, de zitbanken en stoelen is een aparte plek gereserveerd.

Korfbal

Suzanne Smeijer werd in 1966 geboren in Zijp, oftewel ‘Het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders’, wat later Dronten werd. Hoewel haar ouders niet de eerste bewoners waren in de nieuwe polder, dat waren de boeren, heerste er wel een pioniersgeest: “Mijn ouders kwamen uit de Achterhoek en werden eerst gescreend voordat ze naar Zijp mochten verhuizen. Men wilde er mensen die ondernemend waren en mee wilden helpen het verenigings- en kerkleven op te bouwen. Zodoende zat ik op school met kinderen uit alle provincies. Toen vond ik dat heel normaal, maar later besefte ik pas hoe bijzonder het was om in de IJsselmeerpolder bevriend te zijn met kinderen die bijvoorbeeld met een zachte g spraken.”

Haar vader was bouwvakker, terwijl haar moeder een praktijk als pedicure aan huis had. Daarnaast deden zij veel vrijwilligerswerk.

Suzanne ging eerst in Dronten, en later in Kampen naar de middelbare school, 17 kilometer heen en 17 kilometer terug op de fiets. “Ik deed ook veel aan korfbal, op hoog nivo. De sport was mijn lust en leven.” Ze doorliep de Pedagogische Academie en ging in Steenwijkerwold op kamers. Ze vond na haar examen snel werk als lerares, eerst in Lelystad, later in Almere-Haven en in Almere-Stad. “Daar zaten veel Amsterdammers, die in de overloopgemeente kwamen wonen, maar als polderkind bleef Amsterdam voor mij de Grote Stad: echt een dagje uit.”

Suzanne klom van lerares op tot adjunct- en vervangend directeur en deed veel aan interne begeleiding van leerkrachten. Na tien jaar Flierefluiterschool ging ze naar de Kaardebolschool, maar inmiddels had ze haar man Jan leren kennen.

Matrozen

“Jan had een industriële wasserij. Hij had twintig mensen in dienst en waste vooral voor hotels in Amsterdam en omstreken. We woonden toen in Nederhorst den Berg.” Suzanne hielp onder andere met de boekhouding en begon een dag minder op school te werken. Na enige tijd was het schoolwerk niet meer met de wasserij te combineren en zegde ze haar baan in het onderwijs op. “Maar ik gaf bijvoorbeeld nog wel eens wasles aan matrozen. Als een schip naar de Tropen moest, leerde ik de bemanning hoe ze hun overhemden hagelwit en de boorden gesteven konden krijgen! Erg leuk was dat.”

Op 23 april 2001 sloeg echter het noodlot toe: ’s ochtends vroeg brandde de wasserij af. De woning van Jan en Suzanne lag erboven en ook daar bleef niets van over. “We waren hard bezig geweest met werken en investeren en net toen we dachten dit gaat ons jaar worden, gebeurde dit.” Daarna de afwikkeling met de Arbeidsinspectie, met de klanten en de werknemers wat nog geruime tijd duurde. Suzanne en Jan wilden niet opnieuw een wasserij beginnen, maar wat dan wel?

“Jan was al eens in de Algarve geweest. Ik hoefde niet perse in Nederland te blijven, maar wilde wel op een redelijke reistijd van mijn familie wonen. Bij de kapper las ik in VT Wonen een artikel over een quinta in de buurt van Oliveira do Hospital. Ik ben altijd al gek van de bergen geweest, dus we reisden af en werden meteen verliefd op de plek waar we nu wonen.” Anderhalf jaar na de brand trokken ze in hun inmiddels verbouwde huis: “Alles wat we nog over hadden paste in een aanhangwagen, dus dat was simpel. We begonnen helemaal opnieuw”.

Voor Suzanne duurde de rust niet lang. Al snel kwamen de muren op haar af. Ze kon aan de slag bij de toenmalige Nederlandse eigenaar van de tweedehands meubelzaak aan de N17 en begon in de hal ernaast ‘Suzanne Curiosidades Holandeses’. Na een tijdje namen Jan en Suzanne de meubelzaak over.

Bric à brac

Een paar keer per jaar reist Suzanne naar Nederland en België om inkopen te doen en afspraken te maken met toeleveranciers. “Ik koop niet veel meer bij kringloopwinkels, dat wordt, met de toenemende populariteit van goedkope winkels in Nederland, steeds moeilijker. Toch lukt het nog steeds om goede spullen te vinden en eens in de zoveel tijd wordt er een volle vrachtwagen gelost. 95% van onze klanten zijn Portugezen, de rest bestaat uit Nederlanders en Engelsen. Vanwege de crisis, die eigenlijk al in 2007 begon, zie je een verschuiving in het bestedingspatroon: van de relatief dure meubels naar bric á brac: koperen spullen, glaswerk, tafellinnen, rolgordijnen, kaarsen enzovoort. Onze insteek is: een winkel voor alle portemonnees.”

Aan alles wat uit Nederland komt, kleeft voor Portugezen een soort kwaliteitslabel, vertelt Suzanne: “Dat we Nederlanders zijn, geeft een positieve uitstraling. We behandelen mensen respectvol, zowel klanten als de twee mensen die we in dienst hebben. We maken een praatje als mensen aangeven daar behoefte aan te hebben. Ruilen is altijd mogelijk, we maken nergens een probleem van en we doen wat we beloven. Die interactie is belangrijk, zo bouw je een band op met je klanten. Dan maken ze mond tot mond reclame en komen ze terug.”

Eigen ondernemerschap

Dus je hebt veel contact met Portugezen?
“Ja, voor het overgrote deel. Door de winkel en ook privé, al zijn we toch wel heel erg op onszelf.”

Hoewel de winkel een aanwinst is voor Oliveira do Hospital en omstreken, hoort ze als ondernemer weinig tot niets van de gemeente. “Portugal is niet zo vriendelijk voor ondernemers, vind ik. Soms verzucht ik: wat doen we hier? Als we alle ondoorgrondelijke regels precies hadden gevolgd, waren we nooit zo ver gekomen.

We dragen economisch gezien ons steentje bij en gaan er vanuit dat de winkel nog een lang bestaan kent, maar dat zal dan vooral komen dankzij onze eigen vindingrijkheid en ondernemerschap.”

Naschrift redactie

De Klomp is in 2016 gesloten (opgeheven).