Espere, espere! Dário verdwijnt geheimzinnig in de keuken om iets te pakken. Ô Dona Helena, olhe aqui, tente isso … Kijk ’s, probeer dit ’s. Hij kijkt verwachtingsvol naar me als ik een slokje uit het kleine glaasje neem.
O Dário, tão bom! Zo lekker! Het is zoet, fruitig, vol van smaak en zo te proeven puur natuur. Beetje sterk maar niet té. Helemaal geweldig. Wat is het? ‘Dit is Jeropiga. Een vriend van me maakt het. Als hij wijn gemaakt heeft, gooit-ie dit-en-dat en de schilletjes in de alambiek en dit komt eruit. Maria vindt het heerlijk!’ ‘Ik ook!’ roep ik spontaan. Is het gevaarlijk? Je zou er zo glazen vol van drinken maar ’t is sterker dan je denkt hè?”
Best wel sterk, inderdaad, maar na een glaasje haal ik mijn eigen keuken nog makkelijk. Jeropiga. Nog nooit van gehoord, laat is het eens even ‘opgoogelen’. Aha! Een herfstdrankje, voor bij de kastanjes!
Ingrediënten
‘Wat heb je nodig om dit drankje te maken? 1 liter aguardente (daar komen we zo op), 2 liter ‘grondsop’ (alles wat je overhoudt na het maken van wijn), 300 gram suiker, 1 kaneelstokje en 1 kruidnagel. Het grondsop kun je bewaren met een flink gewicht er bovenop, totdat het begint te fermenteren. Als je het begint te ruiken is het klaar voor gebruik en dan kan het … hoppa, de alambiek in.
Aguardente
En hoe wordt dat gemaakt? Water is água in het Portugees, en ardente is vurig. Vuurwater – de indianen wisten het gelijk al – is een gevaarlijk goedje. Zeker als je het zelf kunt maken. Aguardente kun je van veel verschillende vruchten maken, maar een alambiek is essentieel. Traditioneel maakt men het van medronhos, de vruchten van de aardbeiboom.
Beirão
Beirão heeft een lange geschiedenis. Al in de 19e eeuw werd het in Lousã geproduceerd als medicijn tegen buikpijn, voordat het Licor Beirão werd genoemd. Goeie truc, om je likeur een medicijn te noemen, maar op enig moment trapten de bureaucraten daar niet meer in. Maar als likeur bleef het geproduceerd worden en het werd steeds populairder, vooral toen het in 1929 meedeed aan een wedstrijd op het Congres van Beirão en het een gouden medaille verdiende.
In 1940 werd de fabriek gekocht door José Carranca Redondo. In de zestiger jaren bracht Senhor Redondo de likeur naar een landelijk succes. Zijn lijfspreuk – hij zei altijd dat de kip na het leggen van een ei kakelt – was de reden voor de lancering van een eerste landelijke reclamecampagne met reclameborden.
Portugal Portal had het al eens over Beirão en logisch want het is nog steeds nummer 1 van alle sterke Portugese drankjes.
Sumol
Eens in je leven zal je Beirão moeten proeven, maar houd je niet van alcohol of moet je daar beslist van afblijven, neem dan een glas Sumol, de Portugese tegenhanger van Fanta.
Sagres vs Superbock
Het noorden drinkt Superbock en het zuiden doet alleen aan Sagres. Of was het nou andersom? Het verschil heeft geloof ik ook te maken met welk voetbalteam je aanhangt. Benfica of Sporting supporters (Lissabon) drinken Sagres, Porto supporters Superbock, tenminste? Wat mij betreft: een koud biertje is lekker als het ’s zomers heet is, en liefst Superbock, want Sagres is zoet. En tja, bier moet een béétje bitter zijn.
Mocht het je duizelen van al dat alcoholische gebeuren hierboven (of van gisteravond), geen punt. ’s Ochtends wandel (of wankel) je naar de pastelaria, en je bestelt uma bica cheia. Dan krijg je een piepklein kopje koffie waar je direct weer recht overeind van staat.
Henk Eggens zegt
Leuk Ellen!
Ik krijg een paar keer per jaar een lekkere fles jeropiga van buurman Adão cadeau in ruil voor dingen die we voor hem doen. Noaberschap. Hij maakt het zelf door druivensap na een paar dagen te mengen met (gekochte) aguardente. Dan een jaar of wat laten staan voor een complexe smaak. De alambiek gebruikt hij niet want het is geen destillatieproduct.
Ellen zegt
Het kan zomaar zijn dat iedereen een eigen manier heeft van Jeropiga maken. Ik kocht pas een fles in de supermarkt – daar was ik stukken minder enthousiast over dan het eigengemaakte drankje van Dário z’n vriend! Ik vermoed dat jouw jeropiga, gemaakt door buurman Adão, ook een stuk lekkerder is, gestookt of niet …
Bert zegt
Tja dat Sagres wat minder lekker smaakt heeft waarschijnlijk te maken dat het van Heineken is 🙂
De gemiddelde Portugees weet dat niet en dat is misschien maar goed ook.
Overigens maken mijn al mijn buren aguardente van de overgebleven druivenschillen, ze maken het zelf of laten het distilleren bij de lagar.
Ellen zegt
Ah! Dat wist ik ook niet. Nee, Heineken bier is slootwater, dat weet iedereen 😉 en dan is Sagres nog zoet slootwater ook!
Janwillem van der Ent zegt
Tijdens mijn laatste verblijf in Portugal van september 2022 tot half januari 2023, begonnen in het noorden, Moledo/Caminho en Vila do Conde, en via Lissabon naar de Algarve, heb ik overal vrijwel uitsluitend Superbock gedronken – en in de supermarkt gekocht. Sagres kwam ik niet zo vaak tegen, en had ik geweten dat het van Heineken was, had ik het bewúst links laten liggen 😉 Ook Superbock gedronken bij de maaltijd afgelopen vrijdag in het Zaanse Portugese restaurant Casa Piri Piri, waar op de bierviltjes reclame staat voor Beirão …
Ellen Lanser zegt
😀
Ellen Damen zegt
hallo Ellen
Hoort ook medronho thuis in dit rijtje?
Ellen Lanser zegt
Ha naamgenoot! Ik meen dat medronho de naam van aguardente is in het alentejaans …