Steensoep

Volgens het verhaal komt een reiziger bij een dorp aan waar weinig te eten is. Midden in het dorp zet hij een ketel op het vuur waarin alleen water zit en legt er een meegebrachte steen in. Een nieuwsgierige dorpeling krijgt te horen dat de reiziger een bijzondere “soepsteen” heeft, waarmee hij een heerlijke “steensoep” gaat maken.

“Maar”, zegt hij, “het zou helemaal perfect zijn met wat extra kruiden om het op smaak te brengen.” Zo gezegd, zo gedaan: de dorpeling brengt wat uien en knoflook. Andere mensen komen voorbij en iedereen gaat een ingrediënt halen om in de soep te doen.

Uiteindelijk wordt er een goed gevulde soep gekookt. De steen wordt uit de soep gehaald en iedereen eet lekker mee.

Een Portugees volksverhaal

De Portugezen vertellen elkaar dit verhaal als een typisch nationaal sprookje. In de stad Almeirim is het verhaal een lokale sage geworden; een reizende monnik zou daar zo zijn sopa de pedra bij elkaar geritseld hebben. Elk restaurant in Almeirim zou het gerecht op de menukaart hebben.

Wat voor soep?

Wat zit er in deze Portugese steensoep? In ieder geval moeten er bruine bonen in, het oor van een varken (!), worst, bloedworst en natuurlijk uien, knoflook, aardappelen en verse koriander. Zout, laurier en peper naar smaak. Hier staat bijvoorbeeld een recept.

Meer een Europees sprookje

Even zoeken op het internet: het blijkt dat meer landen dit sprookje als een lokaal volksverhaal hebben opgeëist.  Dit sprookje kent een wijde verspreiding in Europa, ook bekend als “The soup stone”. In Scandinavië, in Oost-Europa, en ook in Friesland (“De sopstien”). In een variant van het sprookje wordt een spijker gebruikt in het gerecht (nail soup).

Variaties op het principe

Samen schrijven

In Californië wordt een literair tijdschrift uitgebracht waarvoor kinderen uit de hele wereld de inhoud leveren.

Lucky iron fish

In Cambodja bestaat een gezondheidsproject om bloedarmoede te bestrijden. De bevolking krijgt een ijzeren vis aangeboden, die lijkt op de echte vis, de Try Kantrop, die geluk brengt. De ‘vis’ wordt in de soep meegekookt. Een beetje ijzer van de vis komt in de soep terecht en het eten van deze verrijkte soep zou helpen om bloed aan te maken. Of het werkt is niet duidelijk, want ijzer in deze vorm wordt slecht door het menselijk lichaam opgenomen.

Militaire tactiek

De Amerikaanse generaal Patton gebruikte in de Tweede Wereldoorlog de volgende tactiek om zijn meerderen te overreden versterkingen te sturen: hij stuurde kleine verkenningseenheden naar het vijandelijke front. De ontstane gevechten rechtvaardigden een grotere militaire inzet, waarna nog een uitgebreidere confrontatie Pattons meerderen overtuigden van de noodzaak om divisies beschikbaar te stellen. Deze truc kreeg de naam “rock soup method”.

Bij onze supermarkt Pingo Doce kunnen we de steensoep af en toe kopen. Ik vind het een van de weinige Portugese soepen die goed te eten zijn. Óp naar Almeirim om de échte sopa de pedra te proeven!