Je gezondheid is het belangrijkste dat je hebt. Hoe werkt de gezondheidszorg in Portugal en wat moet je doen als je naar Portugal emigreert?
De Portugese gezondheidszorg bestaat uit twee delen. Ten eerste de staatsgezondheidszorg, de SNS (Serviço nacional de Saúde), waar iedere ingezetene recht op heeft, vrijwel zonder betaling. Ook als je emigreert naar Portugal, ja of zelfs als je als Nederlander of Belg op vakantie bent en een Europese ziekteverzekeringskaart (EHIC) hebt. Die gezondheidszorg is helemaal gratis, voor medicijnen moet je wel wat betalen en de tandarts zit er in principe niet in. Maar je kunt dus gratis naar de dokter en het ziekenhuis en naar de eerste hulp. Geen verzekeringspremie van een dikke honderdvijftig euro en geen eigen risico van 385 euro (Nederland 2024). Natuurlijk is er wel eens kritiek op dit gratis systeem, bijvoorbeeld over wachtlijsten. Daarom is het mooi dat de Portugese gezondheidszorg nog een mogelijkheid kent: een keten van private klinieken, allerlei soorten artsen, en ziekenhuizen. Die kosten wel geld maar daar kun je je voor verzekeren. Dan bepaal je zelf wat je bijverzekert en hoe groot je eigen risico is. Sommige mensen gebruiken primair de voorzieningen van de SNS en gebruiken zo’n extra verzekering als een veiligheidsnet. Het grootste deel van de mensen die in Portugal wonen heeft niet zo’n extra verzekering.
Voor mijn eigen website (hulp bij emigratie) schreef ik een praktische handleiding die ik hier gemakshalve overneem:
Hoe maak je gebruik van de gezondheidsdienst in Portugal?
Om gebruik te maken van de gezondheidszorg in Portugal, moet je je inschrijven bij een Centro de Saúde, en een gezondheidskaart (cartão de utente) verkrijgen. Met deze kaart krijg je toegang tot medische diensten, zoals consultaties, onderzoeken en behandelingen. Je krijgt ook een vaste huisarts (médico de família) toegewezen als er voldoende aanwezig zijn bij jouw Centro de Saude, anders krijg je bij ieder bezoek een andere arts.
Cartão de utente aanvragen
Om een cartão de utente te krijgen, het inschrijvingsbewijs met daarop je número de utente ga je naar de Centro de Saúde in jouw woonplaats of gemeente. Via de website van Centro de Saúde kan je heel makkelijk het dichtstbijzijnde gezondheidscentrum in jouw woonplaats vinden. Je dient de volgende zaken mee te nemen:
– Paspoort of ander identiteitsbewijs
– Inschrijvingsbewijs als resident in Portugal
– Bewijs van je NIF-nummer
– Portugese mobiele nummer
– Bewijs van woonadres
Soms wordt er ook gevraagd naar je NISS, je socialezekerheidsidentificatienummer, maar dit is niet verplicht. Je hoeft dit namelijk niet altijd te hebben.
Particuliere verzekering
De standaard publieke gezondheidszorg kent naast veel (financiële) voordelen ook enkele nadelen. Denk bijvoorbeeld aan langere wachttijden en niet altijd kunnen beschikken over een ‘eigen’ huisarts. Om deze redenen kunnen mensen ervoor kiezen om een particuliere zorgverzekering af te sluiten. Er zijn heel veel (zorg)verzekeraars om uit te kiezen maar ook bij je eigen bank is een goede optie. Particuliere zorgverzekeringen lopen uiteen van complete pakketten waarbij consulten aan arts en tandarts, ziekenhuisopnames en operaties verzekerd zijn, tot een kortingkaart. De kortingkaart geeft korting op dokters- en tandartsbezoek maar ook op eenvoudige hulpmiddelen als een bril.
Segurança Social
De Segurança Social is het orgaan dat verantwoordelijk is voor pensioenen en socialezekerheidsuitkeringen. Denk hierbij aan arbeidsongeschiktheidsuitkering, werkloosheidsuitkering, zwangerschapsverlofuitkering en ook de pensioenen. Als je na je emigratie naar Portugal wilt werken in Portugal of je bent gepensioneerd en krijgt pensioen vanuit je thuisland dan moet je je registreren bij de Segurança Social. Dit geldt ook voor uitkeringsgerechtigden uit Nederland die hun uitkering mee mogen nemen naar Portugal. Als je je registreert krijg je een socialezekerheidsidentificatienummer (NISS – Número de Identificação da Segurança Social), waarmee je toegang hebt tot rechten zoals ondersteuning en subsidies maar ook kunt voldoen aan je verplichtingen met betrekking tot bijdragen. Voor Nederlandse gepensioneerden geldt dat zij zich ook moeten melden bij het CAK in Nederland. Het CAK houdt de zogenaamde landenbijdrage in op de pensioenuitkering.
Inhouding door het CAK
Als je een uitkering of pensioen uit Nederland ontvangt dan is er via een internationaal verdrag (met onder andere alle EU-landen) geregeld dat Nederland de zorgkosten voor jou betaalt in het buitenland. Daarvoor wordt in Nederland een premie ingehouden rechtstreeks op je pensioen of andere uitkering. Aangezien de zorgkosten in Portugal lager zijn betaal je slechts een percentage van de basispremie die op dat moment in Nederland gehanteerd wordt. Alle informatie hierover is goed te vinden op de website van het CAK.
Op mijn website kun je nog veel meer informatie vinden over het emigreren naar Portugal.
Sergio Neves, sponsor van Portugal Portal, is verzekeringsintermediair en kan je in het Nederlands helpen met een extra ziektekostenverzekering (als je dat zou willen).
Kun je ook extra verzekeren als je lichamelijke klachten hebt, bijvoorbeeld een slechte heup, anderzijds lichamelijke klachten. In Spanje kan dit niet. En om extra verzekerd te zijn hanteren ze ook een leeftijdgrens.
Beste Robert,
Het klopt dat er een leeftijdsgrens gehanteerd wordt door veel particuliere verzekeringsmaatschappijen alsook een uitzondering voor reeds bestaande (chronische) ziekten.
Echter ik ben geen verzekeringsagente of verzekeringsspecialist en elke maatschappij hanteert weer andere maatstaven en (on)mogelijkheden. Voor inhoudelijke zaken inzake specifieke particuliere verzekeringen kan je het beste contact opnemen met een verzekeringsagent bij jou in de buurt of zoals hier aangegeven met Sergio Neves.
Groet José van der Zwan
Wij hebben het eerste jaar dat we hier waren een verzekering afgesloten, maar kwamen er al snel achter dat de verzekeraar allergisch was voor het uitbetalen van ingediende rekeningen. Daar zijn we daarom snel mee gestopt. Het zou mooi zijn als er een top 5 van verzekeraars bekend wordt gemaakt (n.a.v. reviews van klanten).
Ook nog belangrijk om te weten: de Securança Social heeft een zeer gebruikersvriendelijke website waar je je NISS kan aanvragen, maar… Als je Nederland als land van herkomst invult kun je alleen maar een ID-kaart als identiteitsbewijs invullen en niet een paspoortnummer. Dat is een bug in het systeem maar onze SS in Seia/Guarda hield ook na 6 afwijzingen, die nodig waren om hier achter te komen, vol dat ons paspoort geen identiteitsbewijs was voor dit doel. Ze handelen hiermee tegen alle Europese wetgeving in natuurlijk, maar daar sta je dan.
Uiteindelijk hebben we een advocaat moeten nemen om ons recht te halen. Die vond dit zo bizar dat hij ons slechts 1 uur werk in rekening bracht terwijl het best een klus was om ons uiteindelijk onze Niss te bezorgen. Hij schaamde zich voor deze idiote gang van zaken zei hij.
De tip als je wilt emigreren: schaf in Nederland een ID-kaart aan voordat je je uitschrijft bij de gemeente. Als je eenmaal bent uitgeschreven is dat namelijk een stuk ingewikkelder (via ambassade) en in Portugal heeft iedereen zo’n ID-kaart en veel minder mensen hebben een paspoort (omdat ze toch niet naar het verre buitenland gaan). Hierdoor is de Cartão de Cidadão hét IDbewijs.
We hebben zelfs meegemaakt dat we een pakje niet meekregen bij een Pickuppoint omdat ze een ID-kaart verlangden en hun systeem niet was ingericht op paspoorten.
Beste Mariska,
Bedankt voor je uitgebreide reactie. Sinds kort is het alleen nog mogelijk om online de eerste stap te zetten voor het aanvragen van je NISS-nummer . Dit klopt, echter wat niet klopt is dat je je ID/paspoort nummer invult maar je moet het nummer van je residentie formulier en vervaldatum invullen. Tevens stuur je een kopie van je paspoort of ID én je residentie formulier mee. Binnen 1 à 2 werkdagen ontvang je dan een e-mail om een afspraak te maken voor het ophalen van je document met NISS-nummer.
Dit systeem werkt wellicht wat omslachtig maar voor klanten al meerdere malen zonder problemen dit proces doorlopen.
Het klopt dat door Portugees staatsburgers de cartão de Cidadão ook als ID (reisdocument) gebruikt kan worden. Als buitenlands ingezetene in Portugal krijg je echter na 5 jaar de certificado de residência permanente.
Precies zoals jij zegt zou het moeten zijn inderdaad maar daar dacht onze Ss dus heel anders over!
hallo José, met de Cartão Cidadão kun gewoon binnen de EU reizen
Beste Robert
Dit klopt. Echter bij mijn weten is de cartão de Cidadão voor Portugees staatsburgers en krijg je als Portugees ingezetene met een buitenlandse (Europese) nationaliteit geen cartão de Cidadão maar een certificado de residência permanente. Ik heb mijn vorige comment hierop aangepast. Dank je voor je opmerkzaamheid.
Hoe zit het als je meerdere keren per jaar in Portugal bent. Kan je je dan ook inschrijven bij een Centro de Saúde?
En als je vaccinaties nodig hebt voor een tropenreis kan je die hier ook ( kopen)?
Beste Jan,
De Portugese staatszorg is bestemd voor Portugese staatsburgers en Portugees ingezetenen. Als je één van beiden bent dan kan je je inschrijven bij een Centro de Saúde.
Een kleine aanvulling: als je ook in Portugal gewerkt hebt, premies hebt afgedragen en dus ook een Portugees pensioen hebt (in mijn geval een heel klein bedrag vergeleken met mijn Nederlandse pensioen), dan val je ook automatisch onder de SNS en mag Nederland geen premie inhouden. Het kost wel wat werk om de SVB daarvan te overtuigen.
Beste Rob,
Bedankt voor deze waardevolle aanvulling. Dit klopt helemaal.
Portugese verpleegkundigen die ik meerdere malen in Nederland heb gesproken zeggen: Voor serieuze ingrepen /behandelingen verdient het de voorkeur de (meeste) Portugese ziekenhuizen te mijden ( mindere kwaliteit, verhoogd risico op infecties die fataal kunnen uitpakken)
als je die ook in Nederland kunt laten uitvoeren. Heb dat er maar voor over. Voor de nieuwe heup, knie etc is België ideaal: amper tot geen wachtlijsten.
Ik kan U toch vertellen dat het IPO (Instituto Português de Oncologia) tot de top van de beste ziekenhuizen van Europa behoort.
Niet alleen uit Europese onderzoeken, maar ook uit persoonlijke ervaring tot en met operaties aan toe.
Goedemorgen.
Ik heb alleen te maken met het Portugese gezondheid systeem, ik ben niet in/door een instantie in Nederland verzekerd. Mijn ervaring is dat je hier bij een doktersbezoek gewoon een taxa moderata betaalt, tenzij je gepensioneerd bent, of bijvoorbeeld meer dan 30 keer bloed gedoneerd hebt.
Dit als je tenminste kan doordringen tot een dokter, aangezien in onze streek ongeveer een kwart van de mensen geen huisarts hebben omdat die er domweg niet zijn. Je moet kunnen praten als Brugman om ergens tussendoor te kunnen worden geschoven.
Ervaring in ziekenhuizen: Perfect als je er bent, wachtlijsten zijn lang, maar als je eenmaal in het systeem zit heb je met zeer bekwame artsen en lief verplegend personeel te maken. Reken echter niet op luxe wat betreft interieur en voedsel. Daar heb je dan weer hotels voor…….
Particuliere ziekteverzekeringen: Bij de DECO, de plaatselijke consumentenbond, bieden ze een ziektekostenverzekering aan die vergeleken bij andere verzekeringen zeer betaalbaar is.
Ik zelf heb een mini contractje bij het CUF: voor nog geen 200 euro per jaar (is misschien dit jaar verhoogd) kan je gratis 2 of 3 doktersconsulten en 1 tandartsconsult afleggen, bij de rest van de consulten en handelingen krijg je flinke kortingen. Handig als je in goede gezondheid verkeert maar af en toe een akkefietje hebt, recepten schuiven het SNS systeem in.
Simulator DECO ziektekosten verzekering:
https://www.deco.proteste.pt/saude/seguro-saude/simulador?step=questionnaire
CUF: https://www.cuf.pt/plano-mais-cuf