Kille paleizen

Overal in Portugal zie je grote huizen, net nieuw, vaak pastelkleurig en uitgerust met een overdaad aan dakjes, balkons, terrassen, Griekse zuilen en namaak-antieke kunststof ramen en deuren. Ook bij ons in het dorp wordt druk gebouwd en het worden allemaal van die enorme kasten van huizen.

Ik ga wel eens kijken bij de bouw en dan verbaas ik mij elke keer weer over de enorme afmetingen van de kamers. Meestal bestaat het gebouw uit drie verdiepingen. De benedenverdieping bestaat uit een garage, een voorraadruimte en een bescheiden keuken. De twee verdiepingen daar boven zijn de woonverdiepingen met een enorme woonkamer, nog een keuken, een stuk of vijf grote slaapkamers, twee of drie badkamers en een grote hal met een majestueus trappenhuis.

Zelf bouwen

De heer des huizes is meestal bouwvakker en staat elke zaterdag druk te metselen, beton te gieten enzovoort. Soms helpen vrienden en buren mee om de bouw in gang te houden. Gereedschap wordt geleend van bevriende aannemers.

De toekomstige eigenaren wonen vaak nog bij één van de ouders in huis en hebben één kind. De moeder werkt bij de textielfabriek en de vader is, zoals gezegd, bouwvakker. Als de ouders aan het werk zijn blijft het kind bij de grootmoeder.

Waarom zo’n groot huis?

Dit vroeg ik mij af. Komen er nog meer kinderen of gaan de grootouders ook in het huis wonen? Maar nee hoor, dat is geen van beide de bedoeling. Maar waarom dan zo’n groot huis? Het lijkt mij om verschillende redenen onpraktisch. Bijvoorbeeld in verband met het verwarmen, want hier in Portugal kan het ’s winters zeer onaangenaam weer zijn en is verwarming naar onze – Nederlandse – maatstaven echt nodig, al is het alleen maar om het vocht uit het huis te krijgen.

Koud

Heel wat keren heb ik in de keuken zitten bibberen van de kou als ik weer eens ergens was uitgenodigd om iets te drinken en te eten, want de centrale verwarming aan doen is te duur. Of, wat nog vaker gebeurt, wij zitten met z’n allen te verrekken van de kou in de eenvoudig ingerichte keuken op de benedenverdieping. Met een beetje geluk geeft het houtgestookte fornuis nog enige warmte, hoewel altijd onvoldoende om het vertrek aangenaam te verwarmen en te ontdoen van het alom oprukkende vocht.

Iets anders voor ons eigenaardigs is, dat er voornamelijk in de primitieve keuken beneden wordt geleefd, de rest van het huis wordt nauwelijks gebruikt en is ook vrijwel leeg. Want wil je zo’n groot huis een beetje gezellig inrichten dan heb je een kapitaal nodig om meubels te kopen en dat geld is er gewoonweg niet. En waarom zou je het ook inrichten als je er toch niet woont? En dan zijn we weer terug bij de vraag: waarom dan zo’n groot huis?

Pronken

Als ik deze vraag concreet aan iemand stel kijkt hij mij niet begrijpend aan. Nooit bij nagedacht kennelijk; iedereen doet het, dus doe ik het ook. Het heeft natuurlijk te maken met status. Hoe groter je huis is en hoe dichter het aan de weg ligt hoe meer je ermee kunt pronken en dat is de bedoeling. Net zoals in Nederland, waar niemand zich afvraagt wat hij met een nieuw model auto met nog meer pk’s eigenlijk aan moet. Pronken dus.