Mijn eerste vlucht vanuit België naar Portugal was in 1998 en kostte (omgerekend) 330 euro. Dat vond ik goedkoop, want toen was het nog zo dat een vlucht zonder overnachting van zaterdag op zondag duurder was, de luchtvaartmaatschappijen redeneerden immers dat een zakelijke reiziger best meer kon betalen dan een toerist.
En dus bleef ik op kosten van de zaak een weekend in Porto, er zijn ergere dingen denkbaar. Het jaar daarop ging ik vaker naar Portugal en leerden we kruiselings boeken, dus een heenvlucht met een terugvlucht een maand later, en hetzelfde omgekeerd vanuit Porto. Dan kon je twee keer naar Porto tegen toeristentarief en gewoon reizen op de dag die je wilde.
Vliegen via Brussel was toen het meest praktisch omdat TAP met Sabena in de “Qualiflyer”-groep zat, dat leverde goede verbindingen op en niet te vergeten airmiles. Ik voelde me een echte internationale reiziger, want ik was met twéé vreemde valuta op stap, Belgische Franken en Portugese Escudos. Die valuta bestaan inmiddels niet meer, Sabena is al 14 jaar failliet en Qualiflyer stopte in 2002.
Waar dingen in de loop der tijd eigenlijk altijd duurder worden, is het omgekeerde gebleken voor vliegen. Ik heb nooit meer 330 euro betaald voor een retourtje Portugal, mijn laagterecord is 49 euro en gemiddeld kom ik uit op 140 euro. En daarvoor hoef ik niet kruiselings te boeken, die onzin is onder druk van de concurrentie gelukkig ook verleden tijd.
Goedkoper en anders
De verschuivingen in de burgerluchtvaart zijn enorm. In 1998 was easyJet nog maar net opgericht en Ryanair had net zijn eerste vluchten buiten de Britse eilanden gemaakt, overigens onder andere naar Charleroi. Nu is Ryanair Europa’s grootste luchtvaartmaatschappij gemeten in aantal vervoerde passagiers.
Andere bedrijven gingen failliet (Swissair, Sabena) of fuseerden (Air France met KLM, British Airways met Iberia) en eigenlijk iedereen wijzigde strategie en koers. Een dozijn aan nieuwe lage kosten maatschappijen werd opgericht (Monarch, Wizz Air) of omgebouwd vanuit reeds bestaande bedrijven (Transavia, Air Berlin).
Een paar “flagcarriers” bleven echter stug aan het verleden vasthouden en probeerden het tij te weerstaan. Daaronder bijvoorbeeld Alitalia en helaas ook TAP Portugal. Beiden bewijzen dat regeringen geen goede entrepeneurs zijn, de verliezen stapelen zich jaar na jaar op en de lokale betalingbetalers betalen ervoor. Vrijerijen met mogelijke alliantiepartners worden veelal afgehouden door politieke eisen die de toekomstige winstgevendheid in gevaar brengen. Zo werkte Alitalia al op diverse manieren samen met KLM en Air France, en heeft het nu een minderheidsaandeelhouder in Etihad uit de Verenigde Arabische Emiraten. Maar de regering heeft het nog steeds voor het zeggen en Alitalia maakt nog steeds verlies.
De interesse voor zieltogende luchtvaartmaatschappijen wordt vrijwel altijd ingegeven door de landingsrechten, die door landen aan elkaar gegund worden en door de regering vervolgens wordt doorgegeven aan de “flagcarrier”. Zo ook bij TAP. Het heeft belangrijke landingsrechten in vooral Brazilië en dat is wat het nog wat waard maakt, want de vloot is verouderd, de naam vervlogen en de service staat als slecht bekend. “Take Another Plane” noemen wij het al jaren.
Achteruithollen
Drie jaar geleden hadden wij onze slechtste ervaring met TAP. Vlucht lang van tevoren geboekt en volledig betaald, vier weken voor vluchtdatum annuleert TAP de vlucht en boekt ons op een toestel drie dagen eerder. Zonder vergoeding van de extra hotelnachten en overige kosten. Natuurlijk kunnen we annuleren en ons geld terugkrijgen, maar op zo´n korte termijn betekent dat een veel duurdere vlucht met een andere maatschappij boeken. Wij hebben TAP dus voorlopig afgezworen, ook als we daarvoor om moeten vliegen.
Privatisering
Omdat TAP een aantal zware investeringen, met name in de vloot, nodig heeft wordt het bedrijf onder dwang van de geldschieters uit Brussel door de Portugese regering in 2012 te koop gezet. Het valt in eerste instantie nog helemaal niet mee om een geschikte gegadigde te vinden maar in 2015 zijn daar ineens David Neeleman en Humberto Pedroso. Zij kopen met hun consortium “Atlantic Gateway” een meerderheidsaandeel in TAP en investeren in nieuwe vliegtuigen. Ze vertellen dat ze TAP winstgevend gaan maken en zullen verbouwen tot een mooie maatschappij met groeipotentie. Ik geloofde het verhaal want Neeleman is een ondernemer met een langjarige ervaring in de luchtvaart, hij heeft al vier vliegbedrijven opgezet (waaronder Azul wat met 149 vliegtuigen bijna twee keer zo groot is als TAP) en is daarmee zeer succesvol. Bovendien is het een Amerikaan en die kunnen nu eenmaal veel beter ondernemen dan wij Europeanen.
Op de rem
Maar gaat het ook echt zover komen? De nieuwe socialistische Portugese regering heeft de ondernemers al dreigend met een nationalisatie gedwongen om weer een deel van hun aandelen terug te verkopen aan de Portugese staat. Voorlopig zegt de regering dat ze zich niet wil mengen in de dagelijkse leiding van TAP, maar als dat waar zou zijn dan zou ze net circa twee miljoen euro onnodig hebben uitgegeven. Want winstrechten heeft ze niet, die blijven vrijwel geheel bij de investeerders. Daarnaast hebben de drie “regeringspartijen” herhaaldelijk geroepen dat de privatisering van TAP geheel teruggedraaid moet worden, koste wat het kost. Het lijkt dus wachten op de volgende stap.
Ik stel mijn boekingen met TAP dus wederom uit en blijf gebruik maken van de nieuwe en veilige toestellen van de goedkope maatschappijen. Dat ik dan af en toe in Londen of Amsterdam moet overstappen naar een verre bestemming neem ik graag op de koop toe.
Heb al verschillende keren met TAP gevlogen van Amsterdam naar Lissabon en v.v. en het tot nu toe super gehad voor niet te veel geld maat wel met een hapje en een drankje gratis, iets waar ze bij EasyJet en Ryanair geen last van hebben, dus waar jou bezwaar vandaan komt snap ik niet!
Beste Joop, ik ben blij voor je dat jij goede ervaringen hebt. Ik heb ruim 100 keer met TAP gevlogen en nogal wat problemen gehad. Diverse malen vertraagde bagage (altijd meer dan een dag), een kerstvlucht die ruim 6 uur vertraagd was en waarvoor TAP ondanks de regelgeving op dit gebied geen enkele vergoeding heeft gegeven, en als klap op de vuurpijl de vervroeging van drie dagen waar ik in mijn stuk over schrijf, zonder enige compensatie. Ik heb daarnaast ook gevlogen met Lufthansa, KLM, Air France, British Airways, SN Brussels Airlines, Iberia, Transavia, Ryanair, Easyjet, Monarch en diverse Aziatische en Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen. Daar zijn de problemen stukken minder en, niet onbelangrijk, de vliegtuigen nieuwer. Dat is veiliger en geeft ook minder kans op vertragingen door technische problemen. Ik hoop echt dat het goed komt met TAP, maar vooralsnog halen een gratis broodje en een gratis drankje mij dus niet over. Begrijp je het nu wel?
Ik heb dezelfde ervaringen met TAP als Joop Noort.
Misschien zijn de jouwe te typeren als ‘pech’, ‘ongelukkige samenloop van omstandigheden’, naast -inderdaad- laakbaar gedrag van TAP in het geval van het soms (niet als regel!) achterwege laten van verplichte vergoedingen voor veroorzaakt ongemak.
Beste Junte, wat jij als “pech” en “ongelukkige samenloop van omstandigheden” omschrijft is terug te voeren op de verouderde vloot. Fernando Pinto, de directeur van TAP, heeft afgelopen jaar zelf gezegd dat de technische problemen een maximum hadden bereikt. Vandaar ook dat het bedrijf voor een habbekrats, 10 miljoen euro voor 61% van de aandelen, was verkocht. Ik begrijp best dat er mensen zijn die voor een goedkope vlucht met gratis eten bereid zijn risico´s voor lief te nemen, ik wacht liever even tot het bedrijf is gesaneerd en gemoderniseerd. Daar worden overigens wel degelijk stappen toe ondernomen, de vraag is hoever en hoe snel de nieuwe grootste aandeelhouder (de Portugese staat) dat laat gaan.
Ik heb tot nu toe ook alleen goede ervaringen met TAP. Ik vlieg ook vaak met Ryanair en Transavia naar Portugal en ook met deze maatschappijen ben ik tevreden. In de praktijk kies ik gewoon de maatschappij en vlucht die mij het beste uitkomen qua tijd en locatie. En in een aantal gevallen vlieg ik dan ook met de TAP.
Take another plane, why? Bedoel je misschien de KLM (duur en ongezellig)?
Beste Jeanne, er zijn heel veel dagelijkse vluchten van goedkopere en veiligere maatschappijen, Transavia, Ryanair, SN Brussels, noem maar op. Het hangt er maar net vanaf waarvandaan je wilt reizen en waarheen. Enneh “why?”, dat is toch wel duidelijk? Ik heb er overigens goede hoop op dat het allemaal goed komt met TAP, maar gezien de teruggedraaide privatisering kan het nog wel eventjes duren.
TAP is al jarenlang mijn favoriet, temidden van de vele tientallen luchtvaartmaatschappijen waarmee ik gevlogen heb. Overigens beperkt mijn TAP-ervaring zich tot Europese routes.
Ook ik herken Cees Groenewegens klachtenregen over de TAP niet. Ik heb sinds 1980 zeker 100 vluchten met TAP gemaakt, tussen Schiphol en Portugal, maar ook veel naar Brazilië en Afrika. Zelden klachten, meestal tevreden, meestal op tijd. Een paar keer kwam mijn koffer niet gelijk met mij aan, altijd na een overstap. Dat is dan de verantwoordelijkheid van het bedrijf op het vliegveld (Grupo ANA in Portugal bijvoorbeeld), niet de TAP. Vernieuwing van de vloot lijkt wél nodig; de (nu weer onzekere) privatisering van het bedrijf zou daarvoor moeten zorgen.
Vergelijkingen met superieure maatschappijen als Cathay Pacific, Singapore Airlines, Silk, Thai, of Quatar en Etihad gaan mank als je de verschillen in prijzen niet meetelt.
Ja, je kunt zeker goedkoper van Faro, Lissabon of Porto naar Nederland of België vliegen dan met de TAP. Maar met minder comfort.
Beste Henk, jammer dat je mijn artikel als klachtenregen omschrijft, er staat maar één “klacht” in. Het artikel gaat over de zojuist teruggedraaide privatisering en mijn mening daarover, in het licht van de ontwikkelingen in de sector in de afgelopen decennia. In de reacties is vervolgens veel geschreven over goede en slechte ervaringen. Dat mag natuurlijk, maar ik hoop dat lezers ook nadenken over de werkelijke en actuele problematiek: wat gebeurt er met TAP in de huidige “noch vlees noch vis” situatie. Toch bedankt voor je reactie.
Naschrift: twee maanden gelden vloog ik noodgedwongen toch weer met TAP, het is nu eenmaal de enige verbinding tussen Recife en Lissabon. Helaas weer gelijk een negatieve ervaring: vlucht geannuleerd en overgeboekt op een latere vlucht. Daarvan niet door TAP op de hoogte gesteld maar zelf erachter moeten komen. Waardoor veel verwarring en tijdverlies. En dan nog iets: ik heb via de online klachtenprocedure bij TAP gevraagd waarom ik niet werd geïnformeerd over de annulering. Die vraag ligt er nu 6 weken en is door TAP nog steeds niet behandeld. Maar vandaag was weer wel in het nieuws dat er over een paar weken in het carnavalsweekend gestaakt gaat worden. Zo modderen we door met de technisch falliete flagcarrier…. Gelukkig hebben de low-cost maatschappijen die op Portugal vliegen veelal Portugees personeel. Dat biedt perspectief voor de toekomst. Ik hoop op intercontinentale vluchten!
Ik heb me recent toch weer laten verleiden tot het boeken van een vlucht met TAP, en ik heb er alweer spijt van. Ik moest de vlucht namelijk annuleren in verband met een ongelukje. TAP doet er vervolgens bijna twee maanden over om mijn annulering door te voeren en mijn geld terug te geven. Lufthansa doet er drie dagen over. Desgevraagd hiermee geconfronteerd blijft het angstvallig stil bij TAP. Ze weten dat ze achterblijven en antwoorden dan maar gewoon niet meer. Take Another Plane!
TAP voert weer eens een lijst aan! Ditmaal de lijst van maatschappijen met de meeste vertragingen. TAP staat fier bovenaan en laat geduchte tegenstanders als Pakistan International Airways en Cebu Pacific achter zich. Het wordt echt tijd dat het bedrijf wordt geprivatiseerd en overgenomen/geïntegreerd in één van de grotere luchtvaartconglomeraten. Dan krijgen we een goede luchtvaartmaatschappij :-). TAP é a mais atrasada do mundo.