Feesten en vrije dagen in Portugal

_{Op 1 juli 2022 is een geactualiseerde versie van dit artikel (uit 2013) gepubliceerd, klik voor deze geactualiseerde versie hier.}

De lijst met officiële feestdagen en vrije dagen in Portugal is best lang. Maar de Portugese regering heeft met ingang van 2013 een aantal vrije dagen ingetrokken; zo wordt er onder meer geen vrij meer gegeven op de kerkelijke dagen Sacramentsdag (Corpo de Deus op de 2e donderdag na Pinksteren) en Allerheiligen (Dia de Todos os Santos op 1 november) en op de wereldlijke feestdagen Implantação da República op 5 oktober en onafhankelijkheidsdag Restauração da Independência op 1 december. De scholen zijn op sommige van die dagen, of andere dagen rond de feestdagen toch gesloten.

Nationale feestdagen

De maanden april, mei en juni zijn van oudsher maanden met veel vrije (school)dagen. Het begon meteen goed met 1 april, dit jaar een vrije schooldag voor de kinderen, die net 2 weken paasvakantie erop hadden zitten. In Portugal bestaan geen “2e kerstdag” of “2e paasdag”, dus de werkende bevolking had hier verder geen voordeel bij.

Daarna werd uiteraard 25 de Abril, de dag van de Anjerrevolutie landelijk gevierd. Een klasgenootje van mijn oudste had het een paar jaar geleden over de Dia da ponte 25 de Abril totdat ik lachend uitriep dat hij zich vergiste, het was niet de “dag van de brug 25 de Abril”. Hij snapte het niet, zo heette de dag toch? Ik zei dat het juist om de datum ging en dat de brug daarnaar was vernoemd. Hij dacht even na en antwoordde dat de brug dan waarschijnlijk op die datum open was gegaan voor het publiek. We hebben hem de juiste reden uiteraard verteld maar ik vond het wel een teken aan de wand…

Dit jaar, met alle bezuinigingsmaatregelen en vergelijkbare toestanden werd er veel meer aandacht dan anders geschonken aan de inhoud van de dag; aan het feit dat een hele natie zich verenigde om een regime dat koloniale oorlogen in stand hield die niemand meer wilde – inclusief de militairen zelf, die het zat waren toe te zien hoe jonge onervaren soldaten heel snel en zonder opleiding de plaatsen konden opvullen van gesneuvelde bevelvoerders – omver te werpen, zonder bloedvergieten en zonder wanklachten. De dag werd dit jaar getekend door grote, gelukkig goeddeels vreedzame, demonstraties tegen de strenge maatregelen van de regering.

We hadden kort daarna, op 1 mei, de dag van de arbeid, alweer een dag vrij.

Gemeentelijke feestdagen

Ook de gemeentelijke feestdagen vallen veelal in de tijd kort voor de zomer, zo kon je bijvoorbeeld op 13 juni in Lissabon het feest van Santo António, de beschermheilige van de stad vieren (met veel gegrilde sardientjes) en rond 23 juni waren er de feesten van São João in Porto.

Soms vallen de feestdagen op een zondag en dan wordt er doorgaans veel gemopperd over hoe “oneerlijk” het verdeeld is. Gelukkig gaat het om vaste data en valt daar weinig aan te veranderen.

Het schooljaar

Als je de vrije dagen even buiten beschouwing laat, is het schooljaar van de kinderen in te delen in drie periodes waarin geen (of weinig) vrij is. Zijn de lessen eenmaal begonnen dan maken de leerlingen lange en volle dagen. De verschillende cycli worden afgesloten met landelijke examens die zowel de scholen “ranken” als de leerlingen indelen in niveau. De zomervakantie is lang en vormt voor veel gezinnen zonder mantelzorgers in de buurt een ieder jaar terugkerend probleem; hoe gaan we het nu weer oplossen?

Vrienden vragen ons wel eens of de Portugese kinderen doorgaans niet veel minder (school)uren maken met zulke lange vakantieperiodes maar als je ziet dat er in de drie schoolperiodes flink wordt doorgewerkt, er maar weinig vrije middagen zijn en de leerlingen lange dagen maken, denk ik dat het daarmee wel losloopt. De resultaten van de Portugese studenten zijn ook helemaal niet zo slecht te noemen; Ik las vandaag in de krant dat het hoger onderwijs in Portugal wereldwijd op de 22ste plaats staat; niet gek dus!

De zomervakantie van 2013 was iets korter dan andere jaren; de kinderen begonnen dit jaar na de zomer wat eerder weer met school en hebben dan straks een weekje extra kerstvakantie.

Als je vragen hebt over de Portugese taal en gewoonten, schrijf dan een reactie hieronder, wellicht zal ik een volgende keer er aandacht aan besteden!