Europapa en Iolanda

Europapa. Toen ik het de eerste keer hoorde dacht ik: ‘Oei, gaat Nederland gabberhouse insturen naar het Eurovisie Songfestival? Dat wordt niks’.

Ik geef echter gelijk toe dat ik bij de tweede luistering me realiseerde wat een enorme oorwurm het is. Maar hoeveel van de stemmers begin mei gaan het lied twee keer horen? Misschien vallen ze er sneller voor dan ik, of hebben ze een beter muzikaal gehoor. Europapa én zijn uitvoerder Joost Klein werden geheel ondemocratisch geselecteerd door een commissie van de ‘staatsomroep’ AVROTROS; een klup die jaarlijks ruim 100 miljoen euro (ruim 80% van het budget) uit de Nederlandse belastingpot krijgt. De burger moet dus wel betalen maar heeft niks te zeggen. De Portugese Eurovisie-inzending is keurig de winnaar van het nationale songfestival, waar zowel specialisten als publiek mochten stemmen. Iolanda won met haar lied Grito (schreeuw) nipt. Ontzettend mooi liedje en geweldig goed gezongen, maar het mist iets pakkends, dat oorwurmerige. Ook na drie keer luisteren nog.

Het publiek had dus liever João Borsch naar Zweden gestuurd met …Pelas costuras. Dat lied zit meer in de richting van Europapa maar zit minder goed in elkaar. Dan toch maar liever Grito. Het bewijst maar weer dat een democratie de plank ook wel eens misslaat.

Het Eurovisie songfestival brengt Europa al veel langer samen dan de euro en Brexit dat deden. Toen het in 1956 voor het eerst werd georganiseerd deden er slechts zeven landen mee, maar dat zijn nu wel allemaal EU-landen van het eerste uur én ze hebben allemaal de euro. Op één na: Zwitserland. Maar dat is een eiland middenin de EU dat doet alsof het helemaal zelfstandig is maar uiteindelijk in de praktijk eigenlijk deel uitmaakt van verenigd Europa. Portugal deed in 1964 voor het eerst mee aan het songfestival, nog steeds ondergedompeld in dictatuur.

Abba won op 6 april 1974 het Eurovisie songfestival, dit jaar 50 jaar geleden. Portugal viert dit jaar de vijftigste verjaardag van de Anjerrevolutie. Voor Portugal deed in 1974 Paulo de Carvalho mee, hij eindigde onderaan, met drie punten. Drie weken later werd de Portugese dictatuur opzij geschoven. Nog geen jaar later, op 22 maart 1975, won Teach Inn voor Nederland het Eurovisie Songfestival. Voor Portugal deed toen Duarte Mendes mee met een lied over de Anjerrevolutie. Voor het eerst hoefde de tekst van de Portugese inzending niet te worden goedgekeurd door de staatscensuur. Mendes was een militair en wilde eigenlijk in zijn uniform optreden maar dat mocht niet, de regels staan geen politieke uitingen toe. Een maand na de overwinning van Ding-a-dong werden op 25 april 1975 de eerste vrije verkiezingen in Portugal gehouden. Het is allemaal nog maar twee generaties geleden.

Bij mijn derde luistering van Europapa realiseer ik me dat Joost Klein begint met het refrein, een ouwe Beatles-truc die bewezen werkt, en dat hij in drie minuten tijd maar liefst 26 keer ‘Europapa’ zingt. Slim. Dat wordt een top vijfertje, ten minste. Ik hoop dat Portugal dat ook redt maar ik vrees van niet, Grito is geen nieuwe ‘Amar pelos dois‘. Dat lied en zijn vertolker waren hemels goed.