We voelen ons niet op ons gemak als we in een vliegtuig stappen. Wie te veel drinkt, vlees en/of vis eet wordt al snel aangemerkt als een loser. Gebruik je een iPhone of draag je Nike schoenen dan kun je met scheve ogen aangekeken worden en wie heeft er geen last van autorijschaamte?
We moeten overgaan op elektrisch rijden. Toch? Hoe is het eigenlijk als je elektrisch rijdt in Portugal? Hoe is de infrastructuur geregeld, wat zijn de kosten en wat geeft de overheid aan subsidies?
Even kort door de bocht
Grof gezegd is er (1) een beperkte beschikbaarheid van laadstations met name in de rurale gebieden; (2) de afstanden tussen de laadstations zijn vaak aanzienlijk; (3) in sommige delen van het land zijn er geen of weinig snellaadstations; (4) er is een gebrek aan gestandaardiseerde oplaadpoorten, zodat je over verschillende oplaadadapters moet beschikken en (5) voorlopig is de aankoopprijs voor elektrische auto’s veel hoger dan die van benzineauto’s.
Hoe vaak gebeurt het niet, tenminste dat hoor ik van mensen met een elektrische auto, dat als ze eindelijk een laadstation hebben gevonden, dat dan dit kaduuk blijkt te zijn. Pff, en dan?
Laadstations
Er zijn diverse apps die precies aangeven waar de laadstations staan. Voor dit artikel verwijs ik naar de website met het overzicht. Het lijkt allemaal goed georganiseerd en overzichtelijk, maar de werkelijkheid is soms ietsje anders.
Kort geleden ontdekten wij het noordoostelijke deel van de Peneda-Gerês dat door de hoogvlaktes, trouwens, enorm verschilt van de rest. Na een prachtige wandeling een korte stop voor een overheerlijk broodje en nog lekkerdere mandarijnen liepen we terug richting dorp. Geen mens op straat, we voelden ons alleen op de wereld totdat we plotsklaps tegen een overvol plein aanliepen waar zich een groot aantal auto’s verzamelden voor de Rally de Portugal Histórico 2023. Er was een drukte van jewelste. Iedereen was in de weer met zijn telefoon om foto’s te maken.
Maar ik dwaal af. Terug op het parkeerterrein van ons hotel klampte ik een echtpaar aan dat ik uit een elektrische auto zag stappen. Ik vroeg hoe het hen beviel, hun elektrische auto. Goed, zeiden ze, maar het is heel anders dan we gewend zijn. Zomaar op de bonnefooi ergens naartoe kan niet, voordat je in de auto stapt moet je eerst zorgvuldig plannen en rekenen.
Dit echtpaar woont in Guimarães en heeft een laadpaal aan huis aangeschaft. In Guimarães anno 2023 is dat geen probleem, maar ik ken ook verhalen van mensen die jaren eerder, buiten de stad, zo’n laadpaal aan huis wilden hebben en dat heeft een groot aantal voeten in de aarde gehad. Ze kunnen daar een dik boek over schrijven.
Maar goed, het stel dat mij op die parkeerplaats graag te woord staat, vertelt me dat ze graag eens naar Montalegre wilden en dus aan het rekenen waren geslagen. Ze zagen dat het kon, heen en terug zonder te hoeven laden, maar, let wel, zonder extra uitstapjes te maken, dus niet met de auto de omgeving verkennen of dergelijks. In Montalegre is één laadpaal met een schamele capaciteit van 3,7 kW, dus dat betekent een hele dag laden. Deze mensen hebben geen laadkabel dus bijladen in Montalegre was sowieso geen optie.
Voor degenen die geen idee hebben van de diverse laadmogelijkheden en hoe lang zoiets duurt:
- 21 uur via het stopcontact (2,3 kW)
- 4,5 tot 13 uur via een laadpaal thuis (11 – 3,7 kW)
- 2 tot 4,5 uur via een openbare laadpaal (22 – 11 kW
- 12 tot 58 minuten via een snellader (250 – 50 kW)
Milieu-impact
Uiteindelijk is de transitie naar elektrische voertuigen een belangrijke stap in de richting van het verminderen van de milieu-impact van de transportsector, maar vooralsnog lijken e-voertuigen een wissel op het milieu te trekken. Het is dan ook zaak om serieus te kijken naar andere oplossingen, zoals verbetering van het openbaar vervoer door bijvoorbeeld on demand-diensten en gedeeld autogebruik, zoals carpoolen en autohuur.
Voor- en nadelen
Elektrische auto’s zijn niet afhankelijk van fossiele brandstoffen en produceren dus minder emissies dan auto’s met een verbrandingsmotor. Elektromotoren zijn efficiënter dan verbrandingsmotoren en verspillen dus minder energie. Maar voor de productie van de accu’s zijn mineralen als lithium, kobalt en nikkel nodig en de exploitatie van die hulpbronnen zijn vaak desastreus voor de natuurlijke omgeving. De toelevering van deze hulpbronnen zorgt bijna altijd voor geopolitieke en economische spanningen, waardoor prijzen en beschikbaarheid voortdurend in de knel komen. Sommige materialen die in batterijen worden gebruikt, zoals kobalt, zijn hulpbronnen met beperkte beschikbaarheid. De infrastructuur die nodig is voor het recyclen van batterijen is nog in volle ontwikkeling en voorlopig zorgen lege batterijen voor milieuproblemen.
Op de website van de Automóvel Club de Portugal kun je (ook in het Engels) veel relevante informatie opzoeken, ook over de diverse fiscale voordelen.
Gezien mijn plannen om een elektrische of in elk geval een hybride auto te kopen ben ik benieuwd naar jullie ervaringen met elektrisch rijden in Portugal en met name in het Noorden. Alvast bedankt.
Hi Lotte,
Onze ervaring is helaas alleen nog gebaseerd in de zomer tijdens vakanties.
We hebben van de mogelijkheid gebruik gemaakt om bij het (vakantie) huis bij te laden, echter staat in de bekende laadapps zoals Miio aangegeven dat er wel degelijk een hoop laadpalen zijn. We zijn er niet vanuit gegaan dat het laadnetwerk net zo groot is als in Nederland, maar dat hoeft ook niet, het aantal electrische auto’s is in Portugal ook minder. Ga er vanuit dat je gemiddeld bij iedere grote hypermarche en winkelcentra kan snelladen (pingo doce, continente) en dat je ook op veel pleinen (vila Real bijv.) een snellaadpunt hebt. Dus de tip: gebruik de apps en ga 100% electrisch met een redelijke accu (kia modellen zijn een aanrader vanwege extra regeneratie dmv flippers aan het stuur).
Mijn ervaring met elektrisch rijden in Portugal is geweldig, ik heb althans nog nooit bij een niet-werkende laadpaal gestaan. Vaak laad ik thuis op en dat is helemaal gratis, met mijn zonnepanelen. Dat verhaal van die zeldzame metalen is een lobby van de benzinebedrijven. In mijn auto zit maar een paar kilo van die metalen, en daar kan ik ten minste 8 jaar mee vooruit. In een benzineauto moet je in 8 jaar wel 10.000 liter brandstof gooien, dat is twee zwembaden vol! Dus dat milieuverhaal van die metalen is pure belangenverdediging door de petrochemische industrie. Want zelfs als je geen zonnepanelen hebt en altijd gewone stroom tankt dan nog is dat veel goedkoper en veel beter voor het milieu. Portugal produceert immers veel groene energie en draait regelmatig dagen achter elkaar zonder fossiele brandstoffen te gebruiken voor de elektraopwinning. En realiseer je je dat de jaarlijkse olieverversbeurt ook niet meer hoeft? En dat je geen herriemakende en stinkende auto meer voor de deur hebt staan? Geen uitlaatgassen meer in de straat?
Hoi Cees, als twee zwembaden 10.000 liter zijn, dan is 1 zwembad dus 5.000 liter.
Dat is dan een zwembad van 2 m lang, 1,50 m breed en 1,35 m diep…
Daar past niet eens een halve elektrische auto in ????…
Een benzineauto die 1 op 12 rijdt en jaarlijks 15.000 kilometer rijdt, gebruikt in 8 jaar tijd 10.000 liter benzine. (8*15000=120.000/12=10.000). Dat is een enorme plas benzine, maar dat staat los van de omvang van een auto. Het winnen, produceren en distribueren van 10.000 liter benzine is vele vele vele vele malen belastender voor het milieu dan die paar kilo metalen in de elektrische auto. En dan hebben we het nog niet eens over de uitlaatgassen.
Allereerst, ik ben 100% voor de transitie naar nieuw vervoer, EV of hybride in de overgang. Maar dat van die grondstoffen die (nog) vervuilend gewonnen worden, of via kinderarbeid, is niet alleen maar een lobbyverhaal. Maar op termijn zal dat allemaal verbeteren, of we krijgen hele andere materialen, of herwonnen van oude panelen of batterijen.
ik rijd een hybride auto van een jaar of 11 oud en laadt de accu thuis op op zonne energie. Het bevalt mij uitstekend. Een minpuntje…. de accu heeft een bereik van slechts 30km waardoor je meestal enkel de heenweg electrisch kan rijden. Alles lijkt nml minimaal 25 minuten rijden te zijn…..????????
Onze kinderen zullen later merken dat elektrische auto’s de scam van de eeuw is.
Hoezo geen fossiele brandstoffen ? Voor het delven en produceren worden deze volop gebruikt. Het laden gebeurt grotendeels met door fossiele brandstof opgewekte elektra.
Mijnbouw is erg vervuilend en slecht voor het milieu en vooral de omgeving, maar dat maakt de gebruikers die meestal toch al niet in die gebieden wonen niets uit.
Het elektrische netwerk in Nederland kreunt al door de grote vraag, en nu ook door aanbod, het Portugese netwerk zal niet veel beter zijn.
Gaan de burgers straks bij een grotere vraag meer betalen voor “huishoudellijke” stroom, vooral de mensen die geen elektrische auto of zonnepanelen kunnen betalen.
Wat de auto’s betreft, wat doen we met de straks afgedankte accu’s ? Recyclen natuurlijk maar dat kost ook weer veel (fossiele) energie.
De veel zwaardere elektrische auto’s vragen veel meer van de banden en het wegdek. Blussen is een heel groot probleem, deze auto’s zouden in tegenstelling tot GPL voertuigen niet in een parkeergarage mogen staan. Ook bij schade bestaat de kans sneller dat de auto total loss wordt verklaard als er schade is aan de accu of een deel van het dure systeem.
Voor het milieu zal het onder de streep niet veel uitmaken (die oude diesels exporteren we gewoon) maar het verschil tussen de doorsnee burger en de meer vermogende zal alleen maar een grotere kloof worden.
Maar ach we gooien het wel op “wat zijn wij goed bezig, kijk ons eens”
Mijn auto rijdt op duurzame energie, die ik opwek met mijn eigen zonnepanelen. Die enkele keer dat ik buiten de deur moet opladen is dat met Portugese elektra die inmiddels voor 34% duurzaam (zon, wind en water) is. Het blijft altijd leuk om zo’n bandenargument te lezen (want de EV is toch zo zwaar) terwijl het jaarlijkse olieverversen van een traditionele auto veel belastender is, en dat hoeft bij een EV niet. Laat je niet gekmaken door de lobby van de petrochemische industrie. Je kinderen rijden over 10 jaar allemaal elektrisch.
Zonnepanelen zijn/lijken een goede zaak en het is beter voor het milieu dat je daar mee oplaad, maar dat ene punt doet niets af aan de rest van de argumenten.
34 % duurzaam is nog altijd 66 % fossiel, het is maar net welke cijfers je wilt lezen.
In Nederland waar het elektrisch rijden vooral populair is bij lease bakken en door subsidies is het percentage duurzame energie (waaronder ook biomassa) maar ongeveer 15 %.
Laat jij je ook niet gek maken door de andere lobby.
Willen we zo massaal mobiel willen blijven dan is groene waterstof de toekomst.
zolang het maar nul uit de uitlaat is kijken we nergens meer na. greenwashing is dat. duurzaamheid is een keten, een cirkel. dat betekent dat je er niet in kan shoppen en er 1 punt uit kan lichten. Cradle to cradle is een beter uitgangspunt.
Dank je Bert, er zitten wat meer kantjes aan dan dat je op het eerste gezicht denkt, maar politiek gezien is het natuurlijk “een goeie zet” – overstappen naar electrisch rijden en iedereen zonnepanelen op het dak. Hoe ze gemaakt worden, en wat je ermee moet als ze stuk zijn – daar heeft wijselijk niemand het over. Wie weet welke belangen er in de verborgen agenda’s staan, en van wie – kijk even naar het recente schandaal rond lithium en senhor Costa waarop de regering gevallen is. Het heeft er veel van dat het een korte termijn oplossing is. De échte oplossing is veel vervelender, en wil niemand weten: niet rijden. Niet vliegen. Niet steeds weggaan maar thuis blijven. Of gaan fietsen, lopen, je eigen energie gebruiken. Dat wil niemand, en zeker niet gedwongen.
Dit zijn hele lastige kwesties: we moeten aan alle kanten minder, maar wie dan, wanneer, waarom en hoe?
Voor Lotte en de andere twijfelaars: The Guardian startte onlangs met een serie goed onderbouwde artikelen waarin de mythes rondom electrische auto’s worden behandeld. Zo werd het belastende metaalverhaal al weerlegd evenals de brandgevaarlijkheid en werd de actieradius op een hele reële manier beschreven. Lees hier: https://www.theguardian.com/business/series/ev-mythbusters . Op een website van de Amerikaanse overheid worden ook 7 mythes weerlegd, waaronder het brandstofverhaal waar iemand hierboven maar aan vast blijft klampen: https://www.epa.gov/greenvehicles/electric-vehicle-myths#Myth1
Gelijk willen hebben of krijgen in de reacties lijkt belangrijker dan het onderwerp welke Lotte beschrijft. In centraal Portugal ( Coimbra) is de dekking van laadpalen niet heel groot. Bergachtige omgeving vraagt meer van een accu en derhalve is je actieradius kleiner dan de leverancier aangeeft. Hybride is bij weinig laadpalen wellicht een mooie oplossing totdat er voldoende snellaadpalen zijn. Hetgeen best nog enkele jaren kan duren. In het noorden kan ik je niet over mijn ervaringen vertellen
Beste Lotte,
Ik mis enkele van m.i. zwaarwegende negatieve aspecten: 1e De aanschaf na 6 -7 jaar van een nieuw accupakket, dit wordt gekoppeld aan de inruil- of 2e handswaarde 2e De km-prijs van de generaties EV’s voor 2023 valt nu al ca. 20% p.km hoger uit dan fossiele. 3e in de grotere steden het parkeren belemmeren bij laadpalen, waardoor fossiele auto’s langzaam zoekend, dus veel erger vervuilend, moeten rondrijden 4e HET gewicht: ca 50% hoger dan een vergelijkbaar model fossiele auto’s, hetgeen voor sommige grotere modellen betekent dat je een vrachtwagenrijbewijs nodig krijgt, wanneer er mensen en/of bagage met je meerijden, hetgeen duidelijk hierdoor ook mede verantwoordelijk is voor meer slijtage aan de wegen 5e Zoals velen van ons vaak naar Nederland rijden, vooral als dat ‘s-winters gebeurt, de actieradius aanzienlijk terugloopt tot soms onder de 200 km, en dan maar wachten tot je aan de beurt bent langs de snel wegen, met alle snelfood happen en vertraging van dien, waarschijnlijk dat de gemiddelde snelheid dan 25% lager uitkomt dan met een fossiele wagen die met gemak boven de 1000 km ver komt. En dan last but not least: Het gevaar voor inzittenden en andere auto’s dat bij in brand vliegen van het accupakket, dit amper of niet te blussen is- recent voorbeeld de Freemantle Highway, maar ook dat op de parkeerplekken bij gebouwen, waar naast de EV’s staande andere auto’s, vaak ook in brand vliegen met explosiegevaar van benzine tanks- en alleen te blussen door zuurstoftoevoer af te snijden, meestal dus enorme hoeveelheden stikstof blusmiddelen spuiten, daarbij komt het verhoogde risico voor medeweggebruikers bij aanrijdingen met veel lichtere autos’die bij botsproeven daarvoor nooit werden getest of ontworpen werden/worden. Waarbij ik mij overigens afvraag: Hoe zit dat eigenlijk met de verzekering en aansprakelijkheid.
Mijns inziens dus een aanzienlijk aantal zwaarwegende nadelen, die of onder het kleed worden geschoven, of bijna geen rekening mee wordt gehouden door de diverse belanghebbende verkoop partijen (of is het groene “heilige koeien” voor auto-“groentjes” geworden)
Jullie allen veel dank voor de reacties.