Vorig jaar september (2014) ging een van mijn dromen in vervulling: ik vertrappelde druiven tot druivensap, de eerste ‘stappen’ in het maken van wijn.
Sommige lezers zullen dit beeld herkennen: toen wij in 2004 ons huis in Portugal kochten, vonden we in de kelder een betonnen bak (de lagar) van ongeveer 150 cm hoog, diep en breed. Hier stampten de huisbewoners hun druiven elk jaar tot moes. Dat wilde ik ook graag een keer meemaken.
Onze kelder werd een gastenverblijf. Keurige kamers en een badkamer. Ik moest wachten op een gelegenheid om mijn voeten te laten verkleuren.
Een dagje uit
We hoorden dat de wijnmakerij Casa de Santar in de druivenoogsttijd (september) soms excursies organiseerde. Via de energieke Ana Paula Teixeira konden we mee met een groep die naar Santar ging.
Santar is een plaatsje bij ons in het centrum van de Dão-wijnstreek. Glooiende velden en een verstild dorpje vol natuurstenen gebouwen. Centrum van de economische activiteit is het bedrijf Casa de Santar. Daar werden we de hele dag onthaald.
We werden ontvangen, met een uitleg, in het gebouw Paço dos Cunhas de Santar. Daarna liepen we naar het veld en we begonnen met de pluk.
Na de pluk, was er zang, dans en een hapje eten in het veld.
Stampen
Terug op het bedrijf kregen we uitleg over de huidige moderne productiemethoden, werden de door ons geplukte druiven in een ton gegooid en kon het stampen (pisar) beginnen. Een bijzonder gevoel om de gladde vruchtjes onder je voeten te voelen barsten. Veel plezier in de druiventon! We weten niet of het sap van de door ons gestampte druiven nog voor een speciale Reserva gebruikt zou gaan worden.
Na afloop maakten we nog een wandeltocht naar het 18e-eeuwse ‘heren’huis (de eigenares woonde er) en was er een uitreiking van een flauwekuldiploma. Al met al vonden wij het een heel geslaagde dag.
Update
Sinds 2021 is een dergelijke droom daar niet te realiseren. De wijnmakerij en de adega waar de wijn bewaard wordt in houten tonnen, zijn nog steeds op afspraak te bezoeken. Op de website van de wijnmakerij is te zien wat er te beleven valt.
Je kunt een afspraak maken met Sra. Ana Paula Teixeira. Mobiel: 915 351 558
Adres: Adegas da Casa de Santar, 3520-127 Santar – Portugal
GPS: 40°34’08.4″N 7°53’24.2″W
Kan ik ook een paar van die flessen “Casa de Santar” kopen of bestellen?
Beste Jeanne,
Een paar soorten Casa de Santar (branco en tinto) zijn in de Pingo Doce supermarkt bij ons in het dorp te koop.
In het gebouw ‘ Paço dos Cunhas de Santar’ in Santar zelf zijn veel meer soorten te koop, evenals in de winkel van Dãosul bij de Quinta do Cabriz wijnfabriek: EN 234, Zona Industrial, 3430-132 Carregal do Sal. Telefoon: 232 961 222 (http://www.daosul.com/en/go/wine-tourism-quinta-de-cabriz )
In Nederland vond ik op het internet: http://www.kwastwijnkopers.nl/nl/home/ en http://www.vinhorama.nl/.
De Portugezen die zelf thuis kwaliteitswijn proberen te maken, wat in een aantal gevallen machtig goed lukt, beweren dat het mechanische kraken van de druiven een minder goede wijn oplevert dan wijn die op de traditionele manier gestampt is.
Het zou het gistingsproces, dat volgt op de fase van kraken, bespoedigen.
Ik zou graag binnen enkele jaren willen beginnen met een kleine wijngaard in de Algarve is er iemand die mij nuttige tips kan geven dit in verband met aanplantrechten in Portugal e.d.?
johan.poleyn@belgacom.net
Moesten jullie eerst je voetjes wassen alvorens druiven te persen?
Dat vroeg ik mij ook af, hoe zit het met de hygiène?
Van te voren wasten we onze voeten niet. Wél na afloop, want anders worden je sokken vies. We maakten flauwe grappen over de Quinta de Micose (schimmel) die we aan het produceren waren.
Het is natuurlijk niet steriel met je voeten de druiven te stampen. Maar wij bereiden ook eten met onze blote handen, en pakken de boterham ook zó vast zonder altijd onze handen gewassen te hebben. Bij het mechanisch druiven plukken wordt ook de vogelpoep op de druiven meegenomen en die gaat dan ook mee in het wijnvat. Ook wordt bij het (traditionele en moderne) wijnmaken gezwaveld. Sulfiet wordt hierbij als conserveringsmidel gebruikt.
Kortom, ik denk dat we ons niet ál te druk hoeven maken over de verontreiniging die voeten veroorzaken bij het druiven stampen.
NB In de Verenigde Staten is het verboden om met je voeten druiven te stampen als onderdeel van wijn maken. Maar ja, in de VS bestaat veel smetvrees.
Hoi Henk,
Is het de mogelijkheid om begin oktober ook nog op te geven om mee te doen aan het ‘druivenstampen’ gebeuren? Of is het seizoen al gestopt. Ikzelf ga voor een weekend van 2-5okt naar Lissabon en zou dat heel graag is willen doen!
Groetjes,
Annefleur