Allemaal kleurtjes

Het verhaal hieronder werd mij verteld door een oud-collega van de Schweizerische Rückversicherungs-Gesellschaft in Zürich. De namen zijn verzonnen, maar het verhaal is niet gekleurd.

In 1985 was de grootste verzekeraar van Portugal ‘Fidelidade’. Fidelidade betekent trouw, maar voor ons klinkt de naam jolig. Nog steeds heeft Fidelidade het vertrouwen van de meeste Portugezen met een marktaandeel van zo’n 35% in 2021, ook al is hij voor 85% in Chinese handen. In 1985 was de verzekeraar nog eigendom van een Portugese staatsbank, de Caixa Geral de Depósitos. Toentertijd verzekerde Fidelidade alles; schepen, auto’s, levens, huizen, aansprakelijkheid en kostbaarheden.

In de meeste verzekeringen werd druk gehandeld, maar de kostbaarhedenverzekering had een lage belangstelling. Fidelidade handhaafde de verzekering om logische redenen. Ten eerste uit respect voor de gegoede burgerij, die als enige groep deze verzekeringsvorm afsloot en vervolgens omdat er weinig tot niet werd geclaimd. Het was een soort vertrouwenspolis met genereuze voorwaarden en voor Fidelidade een goudmijntje.

Toch bleek alras dat het wel behoorlijk nonchalant was als de begrippen verlies en diefstal niet nauwkeurig waren omschreven en begrensd.

Met name het verlies van de verzekerde zaak werd een probleem toen iemand claimde dat ze haar kostbare en unieke platina ring bezet met diamanten en met een smaragden ‘steen’ met een verzekerde waarde van 5 miljoen escudos was kwijtgeraakt. (Nu een waarde van ongeveer € 25.000, maar toen een veelvoud daarvan)

Crisis

Onmiddellijk was de betreffende afdeling van de verzekeraar in rep en roer.

‘Kwijtgeraakt, hoezo kwijtgeraakt?’ ‘Weten we niet meer?’ ‘Heeft ze de ring verloren, maar waar dan?’ ‘Is die ring echt zoveel waard?’ ‘Wie is die vrouw, dat ze zo’n dure ring heeft?’ ‘Straks heeft ze die ring gewoon nog.’ En meer van dit soort opmerkingen en vragen.

Uiteindelijk besloot men om er een inspecteur op af te sturen met een helder analytisch- en deductievermogen. Pedro Ferreira da Silva was een echte onderzoeker.

In de normale verzekeringsproblematiek waarmee hij werd geconfronteerd was hij zonder twijfel de man die alles boven tafel kreeg. Hij nam geen genoegen met halve of ontwijkende antwoorden op zijn scherpe vragen. Hij had zich dan ook terdege voorbereid op het gesprek met de vrouw.

Maar na een half uur praten met de vrouw kon hij al niet anders dan tot de conclusie komen dat de vrouw te goeder trouw was en dat zij meer problemen met het verlies van de ring had dan Fidelidade ooit zou krijgen. Alles had ze afgezocht en het geld van de verzekering zou slechts ten dele het verlies compenseren.

Nog één poging wilde Pedro Ferreira da Silva wagen om erachter te komen waar de ring zou kunnen zijn. Hij ging een psíquico, een paragnost, raadplegen met de gedachte, ‘niet geschoten is altijd mis.’ De paragnost luisterde geduldig naar het verhaal van de inspecteur en ging daarna langdurig in een soort trance. Overdreven lang vond Pedro Ferreira da Silva, die al bijna was opgestaan om te vertrekken toen de paragnost bijkwam uit zijn trance. ‘Ik zie heel vaag iets zachts, met allemaal kleurtjes en daar ligt het middenin’, zei de paragnost. ‘Heb je daar zo lang op moeten broeden?’ bromde Pedro Ferreira da Silva geërgerd, maar hij wachtte niet op het antwoord. Hij legde de overeengekomen 500 escudos op tafel en beende nors weg.

‘Die 500 escudos had ik net zo goed hier aan de overkant in het water kunnen gooien,’ zuchtte Pedro Ferreira da Silva geërgerd. ‘Dat is meteen de laatste keer dat ik naar een koffiedikkijker stap.’ Hij adviseerde in zijn rapport om de afhandeling een maand op te houden om iedereen de gelegenheid te geven er nog eens goed over na te denken.

Een paar dagen later zat Pedro Ferreira da Silva ’s avonds tevreden de krant te lezen en nipte aan een glaasje beirãolikeur, dat zijn vrouw na de maaltijd had ingeschonken.

Zijn vrouw ging tegenover hem zitten om verstelwerk aan kledingstukken te doen. Dat was toen nog gebruikelijk. Het naaimandje stond op tafel en daarin lag een wereld aan garens en klosjes en bolletjes in diverse kleuren.

Pedro Ferreira da Silva zat er een tijdje glazig naar te kijken en herhaalde zachtjes wat de helderziende tegen hem had gezegd: ‘Ik zie heel vaag iets zachts, met allemaal kleurtjes en daar ligt het middenin.’

Hij stond op, liet zijn beirão verder onaangeroerd en liep de deur uit, zijn vrouw verbouwereerd achterlatend.

Hij reed rechtstreeks naar de verzekerde die hem vanwege het late uur slechts met tegenzin binnenliet. Hij struikelde over zijn woorden toen hij vroeg: ‘Hebt u misschien een naaimandje?’ De vrouw keek hem verbaasd aan, maar beantwoordde de vraag bevestigend en op zijn verzoek haalde zij het naaimandje en zette het voor hem neer. Nerveus gingen zijn handen door het mandje en na enig rondwoelen veranderde de gespannen blik op zijn gezicht plotseling in een brede grijns. Hij trok zijn hand omhoog en keek naar wat hij uit de bolletjes wol en garen tevoorschijn toverde. Dat leek de ring, het wás de ring.

De blijdschap van de vrouw was overweldigend. De ring bleek een cadeau van haar – twee jaar eerder – overleden man te zijn ter gelegenheid van hun 40-jarig huwelijk.

Iedereen blij. Mevrouw had haar ring terug; Pedro Ferreira da Silva ging met een fles uitstekende portwijn naar huis en later met een vette bonus van zijn werkgever; de kostbaarhedenverzekering van Fidelidade had toch een onverwacht goed jaar en de paragnost vond een envelop met inhoud in zijn brievenbus, die hij niet had voorzien.