Het dorp Alferce verdient aandacht

Van gastschrijver Rudi Ultee.

Ik wil graag de aandacht vestigen op een klein dorpje in de Algarve, gelegen in de gemeente Monchique. Het telt momenteel nog geen 400 inwoners, terwijl dat honderd jaar geleden meer dan vier keer zoveel was. Helaas is dit opnieuw een droevig voorbeeld van de ontvolking van het platteland in Portugal.

Desondanks zit men in dit dorp niet stil. Het heeft als doel de economische en demografische duurzaamheid te verbeteren. Net als vele andere dorpen in het binnenland van Portugal vecht Alferce tegen woestijnvorming. Door de oprichting van nieuwe bedrijven, het aantrekken van nieuwe inwoners en het stimuleren van duurzame investeringen, hoopt men bij te dragen aan de algehele ontwikkeling van deze parochie.

Ik wil daarom aandacht vragen voor dit dorp, omdat er inmiddels toch minstens drie interessante initiatieven plaatsvinden. En laten we eerlijk zijn, alle goede dingen bestaan in drieën, toch?

Geschiedenis

Laten we eerst eens duiken in de geschiedenis. Het dorpje dateert waarschijnlijk van voor de 13e eeuw. Gesticht tijdens de Moorse overheersing (711-1249) van o.a. Portugal. De naam Alferce zou dan mogelijk afgeleid kunnen zijn van het Arabische woord ‘al-faris’, wat ridder betekent. Recente studies suggereren dat het een strategische functie had in de bewaking en beveiliging van economische activiteiten zoals landbouw en veeteelt.

In Alferce prijkt ook een romaanse kerk uit de 15e eeuw, de Igreja Matriz de Alferce. Deze herbergt een boeiende kunstcollectie, met onder andere een stenen beeld van St. Romão (15e eeuw) en een 16e-eeuws beeld van Onze Lieve Vrouw van Troost.

Het natuurlijke erfgoed van Alferce omvat tevens geneeskrachtige bronnen, zoals die van Fornalha en Malhada Quente. Misschien is dat onderwerp geschikt voor een volgend artikel.

Hier volgt een beschrijving van drie bijzondere initiatieven in Alferce.

1. Het kasteel van Alferce

Het kasteel van Alferce, ook bekend als Castelo da Pedra Branca, werd gebouwd in de 10e of 11e eeuw door de moslims. Dit was geen doorsnee bouwproject; nee, het had een serieuze taak – het verlenen van militaire steun aan het kasteel van Silves. Alsof het de ridder in glanzend harnas was, stond dit kasteel pal, slechts op ongeveer een kilometer afstand van Alferce, op de heuvel Cerro do Castelo. Een prominente hoogte van bijna 500 meter, waardoor het een van de beste observatoria is voor de kust van de Algarve.

Nu, als de stenen muren van dit kasteel konden praten, zouden ze verhalen vertellen over lang vervlogen tijden. Bij archeologische opgravingen zijn sporen van Romeinse bewoning ontdekt. Wat nu nog resteert zijn enkele muren en een cisterna. Maar wacht, er is meer! Onder de fundering van de burcht zijn onlangs intacte of bijna intacte stukken keramiek uit de bronstijd gevonden. Alsof de geschiedenis zich verstopte onder de stenen. En alsof dat nog niet genoeg was, stuitte men ook op de overblijfselen van een huis en silo’s. Het kasteel onthult zijn geheimen, één opgraving tegelijk.

2. Passadiço do Demo

De opwinding stopt hier niet; de archeologen zijn nog druk bezig met hun werkzaamheden. Als je nieuwsgierig bent en je avontuurlijke kant wilt voeden, kun je zelfs een ontdekkingsroute voor voetgangers volgen door het ravijn, de Barranco do Demo. Want laten we eerlijk zijn, wie weet wat voor schatten er nog meer onder die Portugese grond verstopt zitten? Het is als een geschiedenisschatjacht, en Alferce nodigt je uit om deel te nemen aan dit intrigerende avontuur.

In oktober 2022 werd het startschot gegeven voor een indrukwekkend bouwproject: de aanleg van een wandelpad, de Passadiço do Demo, inclusief een heuse hangbrug. Alsof Alferce besloot om de natuur een beetje uit te dagen, als een gedurfde sprong over een kloof van mogelijkheden. Een jaar later, in volle pracht en glorie, werden de bouwwerkzaamheden afgerond, waardoor dit pad nu deel uitmaakt van een wandeling van zo’n zes kilometer lang.

De bijna een kilometer lange, houten promenade en de hangbrug zijn aangelegd in het Barranco do Demo-ravijn. Als je het aan de lokale bevolking vraagt, noemen ze het trots de ‘Grand Canyon van Alferce’.

Maar, voordat je je wandelschoenen aantrekt en je je camera oplaadt, een kleine waarschuwing: op de hangbrug mogen maximaal vijf personen tegelijkertijd lopen. Een beetje zoals een exclusieve catwalk, maar dan boven een prachtige kloof.

Onze ontdekkingsreis begon bij de begraafplaats in Alferce, waar gelukkig voldoende parkeerruimte is om onze auto achter te laten. Vanaf daar waren we snel op weg naar de veelbesproken hangbrug. Het trappenlopen bleek een serieuze work-out te zijn en vergde best wel wat inspanning. Alsof de natuur ons uitdaagde om de hoogten van avontuur te bereiken.

En dan, na wat voelde als een epische klimsessie, openbaarde de hangbrug zich als een verheven kunstwerk in de lucht. Het was alsof de bomen voor ons applaudisseerden terwijl we de top bereikten. En natuurlijk, met de waarschuwing in ons achterhoofd dat slechts vijf gelukkige zielen tegelijk de brug mogen betreden, waagden we de oversteek.

Elke wiebelende stap op de brug voelde als een triomf. Alsof we een geheime wereld betraden die alleen toegankelijk was voor degenen die de uitdaging van het trappenlopen hadden aangenomen. En terwijl we aan de andere kant aankwamen, voelden we ons als moderne ontdekkingsreizigers die een onbekend gebied betraden.

Dus vanaf de begraafplaats tot de hangbrug was onze reis niet alleen een fysieke inspanning, maar ook een reis van ontdekking en avontuur. Want laten we eerlijk zijn, wie had gedacht dat een begraafplaats het startpunt zou zijn voor zo’n opwindend avontuur? Alferce, je hebt ons zeker verrast en uitgedaagd op deze bijzondere route.

Een hoogteverschil van ruim 150 meter overbruggen klinkt als een ware uitdaging, vooral als men bedenkt dat wij en onze mede-avonturiers, respectabele oudjes van tachtig jaar en iets jonger, deze opgave in minder dan twee uur wisten te volbrengen.

Het landschap waarin deze prachtige constructies zijn verweven, wordt gekenmerkt door een rijke verscheidenheid aan planten en dieren. Terwijl wij ons een weg baanden over de paden, werden wij omringd door kurkeiken, aardbeibomen, heide, cistus, viburnum en varens.

Nadat je de houten promenade achter je laat, kun je ervoor kiezen om een zijpad te nemen dat leidt naar het historische kasteel. Hier begint de wandelroute PR9 MCQ – ‘Entre o Vale e o Castelo’ oftewel ‘Tussen de Vallei en het Kasteel”. Alsof het pad zelf een verhaal vertelt van contrasten. Tussen de rust van de vallei en de geschiedenis die het kasteel ademt. Een wandeling waar de natuurlijke schoonheid van Alferce zich vermengt met zijn eeuwenoude geschiedenis.

Het ambitieuze project van 450.000 euro is inclusief de renovatie van een historisch gebouw in het dorp, ooit dienst doende als kapel en school. Hier wordt geschiedenis niet alleen bewaard, maar ook nieuw leven ingeblazen.

De hoofddoelstelling van dit project is helder: bijdragen aan de ontwikkeling van het stadje Alferce. Een missie die al vruchten heeft afgeworpen, getuige de voltooide en lopende projecten zoals het Alferce camperservicestation, de aanleg van nieuwe wandelpaden en de constructie van een steunpunt voor wandelaars en mountainbikers. Het dorp is niet alleen bezig met het restaureren van oude stenen, maar ook met het leggen van nieuwe wegen voor toekomstige avonturiers.

Deze overheidsinvesteringen zijn geen willekeurige uitgaven, maar strategische zetten om het toerisme in de regio te stimuleren. De hoop is om de interesse te wekken van nieuwe reizigers, nieuwsgierig naar de rijke geschiedenis, betoverende landschappen en verrukkelijke gastronomie van deze Portugese schat. En geloof me, er staat nog veel meer op het menu. Straks onthullen we de culinaire geheimen die Alferce in petto heeft.

3. Magusto Popular

En dan nu, nummer drie: het jaarlijkse magustofeest in Alferce.

Op 1 november, rond de klok van 14.00 uur, wordt het bruisende feest van Magusto Popular in Alferce ontketend. Een spektakel waarbij de brandplaatsen zorgvuldig worden voorbereid, als voorbodes van de vuren die later zullen opvlammen.

De geur van rokend hout vermengt zich met de opwinding in de lucht als de lokale gemeenschap samenkomt om deze traditie te vieren. Het lijkt bijna alsof de vuren niet alleen vlammen van hout zijn, maar ook vonken van gemeenschapszin en traditie verspreiden.

Terwijl de klok twee uur nadert, is de spanning voelbaar. Mensen verzamelen zich rond de brandplaatsen, klaar om de vlammen te verwelkomen en te genieten van de warmte van samenhorigheid. Het is niet zomaar een vuur, het is een ritueel dat verbindt. Een moment dat generaties samenbrengt in een viering van het verleden en het heden.

Het is het moment waarop de kastanjes, van buitengewone kwaliteit, tevoorschijn komen. Een aromatisch schouwspel waarin deze lekkernijen op de perfecte temperatuur worden gebracht, klaar om de harten van de feestvierders te verwarmen. Maar hier houdt het niet op.

Dan komt het magische moment van buigen en graaien. Een handeling die meer is dan alleen het verzamelen van kastanjes. Het is een gebaar doordrenkt van traditie, waarbij mensen door de knieën gaan om de warmte van de vuren te voelen en de geur van geroosterde kastanjes te omarmen.

Stel je voor, te midden van de warme gloed van de vuren, de geur van geroosterde kastanjes en de gezellige klanken van aangename muziek, wordt er ook nog een traktatie van de nonnen van de lokale kerk gepresenteerd. Het broodje bifana, klaar om de hongerige festivalgangers te verwennen.

Kortom: ‘Dat smaakt naar meer’.

Wat dit Magusto Popular-feest in Alferce extra bijzonder maakt, is het intieme karakter. In tegenstelling tot vele grootschalige feesten in de Algarve, heeft dit evenement een charmante kleinschaligheid behouden. Voldoende ruimte voor iedereen, genoeg kastanjes om te delen en de toevoeging van aangename muziek die de sfeer nog verder verrijkt.

En tot slot, toch nog een nummer vier

Na een dag met de avontuurlijke wandeling, vonden wij met ons vieren dat we recht hadden op een welverdiende lunch. Onze bestemming? Een zeer eenvoudig en traditioneel restaurant. Het pareltje bevindt zich langs de nationale weg 267, tussen Alferce en Monchique.

Eenmaal aangekomen, ontdekten we dat dit restaurant geen uitgebreide menukaart heeft, maar het staat in de omgeving wel bekend om een specifieke lekkernij: hun beroemde en overheerlijke gegrilde kip met piripiri. 

Terwijl we plaatsnamen aan tafel, vulde de geur van de gegrilde kip de lucht en onze verwachtingen stegen tot grote hoogten. En geloof me, het stelde niet teleur. Elke hap was een perfecte combinatie van sappigheid, smaak en de juiste dosis pittigheid van de piripiri. Het was alsof we een gastronomische beloning kregen na onze inspanningen.

Naast de vermaarde gegrilde kip met piripiri, biedt dit restaurant nog meer verrukkelijke opties. Voor de liefhebbers van vlees is er gegrild vlees van het zwarte varken, een ware smaaksensatie. En als je op het juiste moment arriveert, bijvoorbeeld in het weekend, kun je genieten van een traditionele koolstoofpot in Monchique-stijl. Maar wacht, er is meer! Op andere momenten prijkt er gegrilde vis op het menu, waaronder heerlijke sardientjes. Een waar culinair feest voor elke smaakvoorkeur.

En het wordt nog beter, want dit alles komt tegen een bijzonder aantrekkelijke prijs. Een gezamenlijke portie kip voor twee personen voor slechts 11 euro! Een smakelijke traktatie die niet alleen de smaakpapillen, maar ook de portemonnee verwent. Het totale bedrag voor ons viertal was slechts 40 euro, wat de ervaring des te zoeter maakte.

Als kers op de taart was dit culinaire avontuur de perfecte afsluiting van ons uitstapje. 

Wie weet, misschien komen we elkaar tegen tijdens een wandeling, bij het kastanjefeest of in dat traditionele restaurant. Het leven is een avontuur en Alferce lijkt de perfecte plek te zijn om dit avontuur voort te zetten.