Dit verhaal is een vervolg op mijn vorige bericht, De off-grid familie in Portugal (3): Onze eerste off-grid winter (deel 1 en deel 2). Als je dat nog niet gelezen hebt, is het leuker om daar te beginnen. En dan nu verder met het laatste deel van onze eerste winter in Portugal.
Redden wat er te redden valt
De dag na dat de accu onder water had gestaan hebben we geprobeerd onszelf bijeen te rapen en besloten we te kijken wat we van de accu konden maken. We hebben hem naar onze keuken gesjouwd en compleet open geschroefd. Mijn moeder en ik hebben weinig verstand van elektriciteit. We kunnen een kroonsteentje tussen een kapotte kabel zetten en met wat moeite zelf een stekkerdoos monteren maar een complete accu begrijpen zat er voor ons niet in. We begonnen dan ook met alles zo droog mogelijk te krijgen. Daarna bekeken of we iets zagen dat zichtbaar ‘mis’ was, maar ondanks al onze moeite konden we het ding niet aan te praat krijgen. Later hoorden we dat hij waarschijnlijk compleet ontladen was en dus niet zomaar weer opgeladen kon worden.
Aan de accu was er dus vrij weinig te doen maar ondanks dat we niet weg konden probeerden we toch bezig te blijven. We probeerden te redden wat er te redden viel. De vloerbedekking, de bank, de boeken, onze kleren, de kasten. Alles zat onder de schimmel. We hadden onze vloer er zo goed als compleet in zitten, onze voeten waren droog, maar we hadden nog helemaal geen aandacht besteed aan al onze spullen. Met alle schoonmaakspullen die we nog in de tent hadden probeerden we alles schoon te maken en voor de kachel te zetten. Wonder boven wonder hebben we heel veel kunnen redden en staat het tot op de dag van vandaag nog bij ons in de tent.
De verzamelaars in ons
In de tijd dat we niet weg konden en ons voorraadje op begon te raken hebben we een nieuwe hobby ontwikkeld, uit nood geboren, maar zeker heel leuk. We zijn eten gaan verzamelen in het bos.
Allereerst wil ik zeggen: ‘Doe dit thuis niet na’ en ‘Alles wat ik zeg zijn onze eigen ondervindingen en geen feiten’
De moestuin van ons eerste jaar was een enorme flop geworden. (Dat wordt een heel ander hoofdstuk hier op Portugal Portal dus hou het in de gaten). Daardoor hadden we op een bepaald moment geen groente meer in huis, maar het was winter en overal zagen we paddenstoelen de grond uit schieten. Dit maakte ons nieuwsgierig, zou er wat eetbaars tussen zitten?
We hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar de verschillende paddenstoelen, of ze eetbaar zijn of giftig, hoe je ze klaar kan maken, hoe je ze kan herkennen, waar ze groeien. Wanneer we een soort vonden zochten we hem op, zei internet dat het misschien ook een giftige kon zijn, dan gooiden we ze natuurlijk weg. Maar sommige waren overduidelijk eetbaar en dus namen we ze mee. In die periode waren we dagelijks zeker twee uur aan het zoeken naar de paddenstoelen en hadden we iedere avond weer een heerlijk maal.
Inmiddels hebben we deze hobby doorgegeven aan een aantal vrienden maar het belangrijkste is; neem geen risico’s! Als hij maar enigszins giftig kan zijn dan moet je hem laten liggen. Het ergste wat wij meegemaakt hebben is een paddenstoel gegeten die naar rotte vis smaakte, naast de walgelijke smaak was hij gelukkig niet giftig.
Paddenstoelen verzamelen met respect voor de natuur doe je zo:
De meeste (eetbare) paddenstoelen zijn gebonden aan een type boom of grond omdat ze die voedingsstoffen nodig hebben. Als je dus echt door de natuur heen moet, neem dan een wildpad. Je zal de paddenstoelen dan niet beschadigen door er per ongeluk op te gaan staan en je vernielt de natuur ook niet. De dieren hebben immers het pad al voor je gemaakt.
Trek een paddenstoel niet zomaar uit de grond! De meeste soorten hebben een ondergronds netwerk van wortels (mycelium zijn technisch gezien schimmeldraden). Door deze draden niet te verbreken maak je het makkelijker voor de natuur om volgend jaar weer nieuwe paddenstoelen te groeien. Trek dus niet maar gebruik liever een scherp mesje en snij de steel af boven de grond.
Pluk/verzamel alleen dat wat je kan eten. Is de paddenstoel al aan het rotten? Laat hem dan liever staan zodat de sporen zijn werk kunnen doen en jij volgend jaar al weet op welke plek jij moet zoeken. Ook giftige paddenstoelen hebben nut voor de natuur dus maak deze ook niet kapot.
Respecteer de natuur zoals je dat altijd zou doen, geen plastic, rommel achter laten, planten kapot maken. Maar naast dit alles respecteer ook de wetgeving van het gebied waar je op dat moment bent. De regels verschillen van land tot land en van gemeente tot gemeente.
Met dank aan de burgemeester
Na een goede drie weken begon het ons toch wel te benauwen. De weg was nog steeds slecht door het weer, de accu nog altijd kapot, het gas was bijna op net als ons eten en dat van de hond. Dus zijn we uiteindelijk over een bepaalde trots heen gestapt en hebben we de burgemeester van het dorp van ons een bericht gestuurd.
Hoe brutaal het ook was, we hadden geen keuze en legden de situatie uit. Ze kende de situatie in verband met de weg en de enorme auto’s die hem helemaal kapot gemaakt hadden. Nu vertelden we dat een aantal essentiële dingen op waren. Hierna vertelde ze dat ze nu niet de weg kon laten maken, het was te nat. Maar we mochten haar een boodschappenlijst geven en dan zou zij die persoonlijk voor ons halen.
Compleet overweldigd door het aanbod van haar hebben we haar de volgende lijst gegeven: bloem, suiker, eieren, water, hondenvoer. We konden haar immers geen lijst mee geven voor drie weken. Dit was alles wat we nodig hadden om in ieder geval weer een week vooruit te kunnen.
De burgemeester kon het natuurlijk niet naar ons toe brengen en ze had onze boodschappen bovenaan gezet waar de verharde weg ophoud. Rosa en ik liepen met twee rugzakken naar boven, we gingen er vanuit dat we dan alleen de waterflessen in onze handen hoefden te dragen. Toen we eenmaal boven waren wisten we niet wat we zagen. Er stond letterlijk een berg met boodschappen voor ons. Ook ontzettend veel dingen die we dus helemaal niet gevraagd hadden!
Om een lang verhaal kort te maken hebben we meerdere keren naar boven moeten lopen om alle spullen mee te kunnen krijgen. De burgemeester had van alles voor ons meegebracht. Brood, pasta, olie, vlees, wc-papier. We hebben haar gevraagd wat de kosten waren omdat we dat natuurlijk wilde betalen, maar daar wilde ze niks van horen. Ze had het ons geschonken. Sindsdien verkondigen wij tegen iedereen die het wil horen: wat is dat een geweldige en lieve vrouw!
Onze auto van het landje af krijgen
Natuurlijk waren we enorm dankbaar voor alle hulp die we gekregen hadden maar echt blij en content met de situatie waren we niet. We wilden onze vrijheid terug, al zouden we alleen maar van het land af kunnen komen. En dus bedachten we een plan. Dat klinkt kinderachtig maar in dit avontuur kan ik het werkelijk geen andere naam geven.
Aan het einde van de week zou het twee dagen droog blijven en relatief zonnig, dat was onze kans. We hebben de dagen er voor over de weg gelopen om te kijken wat de moeilijke punten zouden zijn als we van het landje af wilde gaan met onze auto. Bij ieder pijnpunt bedachten we een strategie, zo hadden we op verschillende plekken gezien dat het water niet weg kon waardoor de grond drijfzand werd. Hier hebben we geultjes gegraven zodat de weg zou kunnen drogen zodra de zon scheen. Ook hebben we op veel plekken rommel gelegd in de hoop dat de auto er grip aan zou hebben. Takken, hooi, stenen, doeken, matten, alles moest het ontzien zodat wij grip zouden hebben. (maak je geen zorgen, we hebben alles ook weer braaf opgeruimd)
De dag dat het in de avond weer zou gaan regenen hebben we dan eindelijk de moed bij elkaar geraapt. We hebben onze vierpotige krullenbol in de auto gezet en zijn gaan rijden. Van onze oprit af was al een probleem, ik duwen en Rosa rijden. De eerste obstakel was met veel moeite overwonnen. Toen het stuk weg vlak voor ons landje. Ik denk dat we er met 35 km/h overheen reden en we voelden hoe we slipten en onze wielen spinden, toch is het ons gelukt! Als een idioot zijn we over de rest van de weg heen gereden met hier en daar benarde situaties. We waren al bijna aan het juichen toen we zo’n 30 meter voor de harde weg tot stilstand kwamen, we zaten hartstikke vast.
Omdat Rosa en ik er onze zinnen op hadden gezet vandaag nog van de modderweg af te komen hebben we een kennis van ons een bericht gestuurd. Ze is Portugees, spreekt geen Engels en snapt ons de helft van de tijd niet, dat kunnen wij haar niet aanrekenen want ons Portugees was toen vrijwel nihil. Toch hebben we haar duidelijk gemaakt wat het probleem was. Aangezien we zo dicht bij de verharde weg gestrand waren durfde ze het aan ons er uit te slepen met haar 4×4. En wat waren wij blij toen dat lukte! We waren zo verschrikkelijk gelukkig maar we kwamen niet verder dan ‘obrigada, obrigada, obrigada’!
(Zon)licht aan het einde van de tunnel
Toen stond onze auto bovenaan op de harde weg. We konden weg, eten en drinken halen, kleren wassen. De enige maar aan dit alles is dat we 1,5 km door de modder moesten. We hadden dus al snel een hele uitrusting wat we gebruikten om van onze tenten naar de weg te komen. Regenlaarzen, een regenjas, een backpack, een gewone rugzak, de kruiwagen, een steekkarretje en natuurlijk wat spinnen (elastische touwen met haken om dingen vast te zetten in de kruiwagen).
Onze gasflessen waren op (een stuk of negen) en wat we hadden was van zeker een maand. Dat ging allemaal mee naar onze auto. Op de kruiwagen konden drie gasflessen, op het steekkarretje twee, in onze rugzak en backpack zat al onze was en met de spinnen hadden we ook nog het één en ander overal aangebonden. Om onze armen hadden we boodschappentassen hangen met was. Zo liepen we dan naar boven en in de avond weer terug maar dan met volle gasflessen. Geloof me als ik zeg dat we dagelijks languit met ons gezicht in de slijk zaten, soms was het dan even janken en schelden maar vaak ook lachen. Want er zijn mensen die er voor betalen om natuurlijk Portugese klei op hun gezicht te hebben’.
Er was eindelijk (zon)licht aan het einde van de tunnel. De winter was bijna voorbij net als de regen, onze auto konden we weer gebruiken en de zon scheen steeds langer wat betekende dat we weer meer stroom hadden. Op de dagen dat de zon op zich liet wachten reden we naar een camperparkeerplaats en laadden we daar onze telefoons op.
Naast alles wat ik hier beschreven had in deze serie ‘onze eerste off-grid winter’ waren er nog veel meer dingen mis gegaan. De moestuin was een flop, het dak van de keuken vloog er af, de tent lekte ernstig op verschillende plekken, de gasflessen waren te koud dus hadden we geen verwarming of mogelijkheid tot koken, onze zonnepanelen waaiden om, onze wc-inhoud is over ons heen gekomen en dagelijks verjoegen we gemiddeld 10 grote spinnen. Maar los van dit alles hebben Rosa en ik zo veel geleerd. Veel erger kon het niet meer worden en we hebben het overleefd zonder dat we elkaar de tent uit vechtten en stiekem hadden we het heel vaak ook heel gezellig.
Dit is het einde van onze eerste winter in Portugal maar zeker niet het einde van alle verhalen die ik nog zou willen delen. Hou Portugal Portal dus zeker in de gaten voor meer verhalen, dat zou ik heel erg waarderen.
Heel veel liefs,
Keet
Wat een respect heb ik voor jullie. Wat een doorzettingsvermogen!
Blijf schrijven. Het is heel boeiend en beeldend.
Geweldig zoals jullie je er doorheen geslagen hebben, was ook leuk om hier op mijn warme droge zolder jullie verhaal te lezen. Als paddenstoelen fotograaf zou ik graag de latijnse namen van jullie gevonden eetbare paddenstoelen willen weten. Groet H.Langeveld. Hoorn
OFF GRID??????
Met gasflessen.
Off grid betekend voor mij NIETS, van dat wat de natuur op zich kan leveren gebruiken in je levensonderhoud. Je kan het nodige gas makkelijk zelf maken dus deze gasflessen zijn niet nodig. Zelf maken, ttz je zorgt dat je bv varkens houdt en die zorgen voor drijfmest, daaruit haal je je gas. Ik werkte in 1980 en 1981 in China en daar deden in de buitenwijken van de grote stad haast alle gezinnen dat. Keukenfornuis was gewoon aangesloten op de beerput. Hoe het verder werkte weet ik niet.
Denis,
zeker off-grid, want deze mensen zijn niet op enig energie- of ander netwerk aangesloten.
Mijn petje af voor jullie, dames! geweldig zoals jullie je door veel tegenslag heen slaan.
Wij wonen ook ergens in Centraal-Portugal en zijn telkens weer verbaasd over hoeveel paddenstoelen er groeien in die overigens vrij doodse eucalyptus – bossen. Wij plukken ook heel wat maaltjes.