Ik ben geen echte vogelaar, maar ik hou van vogels. Hun aanwezigheid om ons heen, hun gezang, hun luchtacrobatiek… je wilt ze niet missen.
Mussen
Toen ik voor de eerste keer in Tavira was, begin 2000, vielen mij vooral de mussen op. Mussen, zul je denken, niets bijzonders. Maar precies in die jaren was de mus in Amsterdam een zeldzame verschijning geworden. We merkten het op de volkstuin, daar waren volop meesjes en pimpelmeesjes, maar nauwelijks nog mussen. Op het rustige pleintje waar ik woonde, kon je wel merels horen zingen, maar mussen hoorde je niet meer. In Tavira waren ze volop aanwezig en ik realiseerde me hoezeer ik het vrolijke gekwebbel van deze vogeltjes gemist had.
Zwaluwen
Nu woon ik in een rustige woonwijk in Tavira met veel groen waar mussen en merels van zich laten horen. De wijk is zo’n 20 jaar geleden gebouwd maar staat pas sinds een paar jaar in de belangstelling van zwaluwen. Ze kiezen een portiek uit en bouwen daarin hun nest bovenop de bewegingsmelder van de verlichting. De buren hebben al twee jaar een nestje, geen van de bewoners heeft er problemen mee, en in verschillende andere portieken zie je ook een zwaluwpaartje in- en uitvliegen. Het gaat in elk portiek om één nest, geen groepsbewoning. Ik verwachtte geen zwaluwen bij ons, want ik heb vijf katten die het portiek als hun voordeur beschouwen.
Nest
Half april viel op dat er veel takjes en blaadjes in het portiek lagen, daar door de wind ingeblazen, dacht ik. Maar toen er een vogel over mijn hoofd scheerde, keek ik omhoog en zag dat er een nest in aanbouw was. Ik heb direct plastic en papier op de grond gelegd om de vogelpoep op te vangen, zoals de mensen van het naburige portiek ook doen en een briefje opgehangen met uitleg.
Een dag later, toen ik naar buiten ging om de katten eten te geven, zag ik de Roemeense die wekelijks ons trappenhuis schoonmaakt de bewegingsmelder in het portiek met een mop schoonpoetsen. Weg nest. Eén van de bewoners had haar gevraagd dit te doen, maar toen ze mijn geschrokken gezicht zag, realiseerde ze zich waarschijnlijk dat dat verzoek niet door alle bewoners werd ondersteund. Daarom zei ze, en dat bleek later een leugen, dat ze het in opdracht deed van de beheerster van de bewonersvereniging.
Dat vertelde ik aan mijn overbuurvrouw. Die zei, wat ik al vermoedde, dat het verboden was zwaluwnesten weg te halen, ook als ze nog in aanbouw zijn. Het zijn beschermde vogels. Ze zou een klacht indienen.
Heibel in huis
We bewonen met zes families een appartementenblok. Je zou denken dat, als je even bij elkaar aanbelt, je makkelijk met elkaar tot overeenstemming komt of afspraken kunt maken. Maar dat gebeurt niet. In plaats daarvan wendt iedereen zich tot de beheerster. Die arme vrouw kreeg nu van alle kanten klachten en beschuldigingen over zich heen. Ze had er een nacht niet van geslapen.
Gelukkig had de jaarlijkse bewonersvergadering nog niet plaatsgevonden. Ze schreef de vergadering uit en zette het zwaluwnest op de agenda.
Het zwaluwpaar was inmiddels opnieuw met de bouw begonnen, of eigenlijk waren ze gewoon doorgegaan. Ze bouwen razendsnel, dus binnen twee dagen was het nest af. Overbuurvrouw en ik vegen dagelijks het portiek schoon.
Bewonersvergadering
Een zwaluwnest, ook als het al is uitgevlogen, mag pas weggehaald worden na toestemming van het ICNF (Instituto da Conservação da Natureza e das Florestas). Die kun je via hun website vragen, vergezeld van de notulen van de bewonersvergadering ten teken dat de beslissing unaniem is.
Op onze vergadering is besloten zo’n verzoek tot nestverwijdering te doen om daarna te proberen het portiek minder aantrekkelijk te maken voor een volgend nest door de bewegingsmelder te verplaatsen of weg te halen. Of dat voldoende is, moet de tijd uitwijzen. Als een plek ze bevalt, komen zwaluwen graag terug.
Op zijn Portugees
Ik had een beetje opgezien tegen de vergadering, bang voor klachten, verwijten en beschuldigingen over en weer. Maar niets van dat alles gebeurde. Het ging zoals het meestal gaat: op zijn Portugees. Niemand valt de ander aan of af, men laat elkaar in zijn waarde. Ik heb geen enkel probleem met de zwaluwen in het portiek. Per slot heb je er maar enkele weken last van. Maar andere bewoners zijn pietluttiger en daar heb ik ook rekening mee te houden. Dus met de uitkomst van de vergadering kan ik prima leven.
Andorinhas
Zwaluwen, in het Portugees andorinhas, zijn nuttige vogels. Ze eten zo’n 1500 insecten per dag. Dit jaar hebben we veel last van muggen. Stel je voor dat er geen zwaluwen waren, hoeveel meer last zouden we dan wel niet hebben?
Inmiddels is ons zwaluwpaartje aan het broeden. De katten vinden het machtig interessant en liggen, vaker dan voorheen, in het portiek met de blik omhoog gericht. De vogels trekken zich daar niets van aan.
Voor een paar weken een stukje karton op de grond voor de “rommel” .
Gelukkig hier onder mijn carport ook elk jaar een nestje, recht boven waar mijn hond meestal ligt, lekker veilig voor ze.
Laat die vogels toch, ze zijn nuttig in tegenstelling tot die katten.
Dag Albert,
Dank voor je reactie. Je onderschrijft nog eens hoe ik erover denk. Alleen woon ik in een stedelijke omgeving, dus ik moet waarschijnlijk meer dan jij rekening houden met anderen.
De vogels zijn nuttig, schrijf je, de katten niet. Laat ik nou datzelfde denken van alle honden die hier in de buurt worden uitgelaten!
Groeten, Maja
Nee, katten zijn inderdaad niet nuttig voor de natuur, ze richten veel schade aan. Maar ze zijn wel ontzettend lief en knuffelbaar! Onze katten hebben een belletje zodat de vogels in elk geval horen dat er een kat aankomt. Hopelijk helpt dat een beetje.
Hallo Marja en Winny,
Katten zijn feitelijk volgens EU wetgeving een invasieve soort, ze doden duizenden dan wel miljoenen vogels en zijn mede verantwoordelijk voor de zwaar verminderde vogelstand van diverse soorten.
Katten dienen net als honden onder direct toezicht te staan van de eigenaar, dus aangelijnd of op een afgesloten plaats. Verder moeten katten net als honden en fretten gechipt zijn en geregistreerd in het SIAC om de eigenaar te kunnen traceren.
Een belletje aan een kat binden werkt niet, het is meerdere keren, ook wetenschappelijk bewezen dat katten gemakkelijk in staat zijn te (be)sluipen zonder het belletje te laten rinkelen, zeker voor jonge net uitgevlogen of nestvogels totaal nutteloos.
goede morgen,
gewoon een plankje onder het nest monteren.
valt de rommel daarop en blijft de grond schoon
vr gr njp
Dag Nico, dank voor je reactie. Of een plankje onder het nest in dit geval een goed idee is…
Ik vermoed dat de bewegingssensor dan niet meer werkt.
Met vriendelijke groeten, Maja
Wat een leuk stuk Maja. Ik las het met plezier. Grappig hoe jij het contact met je buren ervaart. Ik herken dat van toen wij een appartement in Coimbra hadden. Niemand van de 8 bewoners sprak elkaar ooit direct aan over een kleinigheid, dat ging altijd via de bewonersvereniging. Die dan ook nog eens werd beheerd door een bedrijf dat daarin gespecialiseerd is. Alle bewoners kregen vervolgens een formeel opgestelde e-mail van dat bedrijf met het verzoek daarop schriftelijk te reageren. Wat omslachtig hè. Het heeft mij er nooit van weerhouden om wel rechtstreeks met mijn buren te praten en dat heeft tot een paar leuke en warme contacten geleid.
Ha Winy,
Wat leuk dat jij dezelfde ervaring hebt. Het weerhoudt mij er ook niet van om contact met de buren te hebben, maar ik let er wel op dat ik niet te ‘Hollands-direct’ ben.
Hartelijke groeten, Maja
Beste Marja,
Ja, (boeren-)zwaluwen kúnnen er wat van met hun hoeveelheden mest*! Logisch wanneer je naar de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek kijkt: voordat boerenzwaluwjongen na gemiddeld zo’n 3 weken uitvliegen, worden ze met 150.000 individuele insecten gevoerd. Om een beter idee te geven hoe onvoorstelbaar veel dit is: omgerekend 7000 tot 8000 insecten per dag, ofwel 500 per uur! Betere en bovendien milieuvriendelijker insectenbestrijders bestaan er niet!
Mocht dit gegeven niet afdoende blijken om je buren te overtuigen, een oud gezegde luidt: EEN ZWALUW AAN HUIS BRENGT GELUK…
Zowel in Portugal, als hier in Nederland bleek die uitspraak meestal tot een gunstige uitkomst voor de zwaluwen te leiden. Om dan bijzonder genoeg, inderdaad vaak het nodige geluk met zich mee te brengen.
Een heleboel nut én plezier – want wat zijn ze mooi en leuk – voor een tijdelijk beetje overlast lijkt mij een goede ruil…
Veel succes gewenst,
Mirjam
* Mestplankje van 25x10cm max en 3cm ruimte tussen muur en plankje (anders gaat een ander stel erop nestelen) op ruime afstand = 40/50cm onder het nest bevestigen.
Of kistje met oude kranten (steen erop tegen wegwaaien) of zand erin en dat regelmatig verschonen.
Dag Mirjam,
Wat leuk dat jij zoveel weet over zwaluwen. Dank voor je reactie en je aanvullingen.
Hartelijke groeten, Maja
Wat jammer dat sommige mensen zo negatief zijn over dieren (welk soort dan ook). Wij hebben paarden, honden, katten, kippen (en vogels die in de natuur leven) Gaat allemaal goed samen. Beter dan sommige mensen onder elkaar. Doe eens lief. De wereld wordt dan een stuk leuker.