“Portugal Portal was toch mijn kindje”

Winy Schalke was 23 jaar lang de vrouw achter Portugal Portal. In dit interview met Henk Eggens blikt ze terug op haar  ambities en activiteiten voor het portal. Ook vertelt ze over haar afscheid van Portugal Portal en de overgang naar een nieuwe fase in haar leven. 

Vele jaren de motor achter Portugal Portal

Als je terugkijkt in de geschiedenis van 23 jaar Portugal Portal, hoe zie je de ontwikkeling van de inhoud van de artikelen? Hoe veranderden de onderwerpen in de loop van de jaren?

Ik ben begonnen in 1999, toen ik hier kwam wonen, met een soort digitale brieven voor vrienden en familie. Ik wilde ze laten weten wat ik allemaal meemaakte in Portugal. Het was net zoiets als vroeger, toen mijn geëmigreerde ooms en tantes jaarlijks met Kerstmis een lange brief stuurden aan de hele familie, met de wetenswaardigheden van het afgelopen jaar.

Mijn eerste artikel was “Gekko’s en gekke adviezen”. Omdat ik website ontwerper was, dacht ik: “Ik maak een website van die brieven, zodat iedereen het kan lezen.” De site kreeg een soort blog-vorm, met een archief en een inhoudsopgave. Blog-platforms, zoals WordPress, bestonden nog niet, dus ik moest alles handmatig in elkaar zetten met HTML-code. Ik noemde de website “Groeten uit Portugal”. Later heb ik de naam veranderd in “Portugal Portal”.

De inhoud is dus wel veranderd in de afgelopen jaren?
Ja, in het begin schreef ik best veel over privé zaken, zoals verbouwingen aan ons huis en wat we meemaakten met logés uit Nederland. Toen het een voor iedereen toegankelijke website werd, moesten die privé berichten eruit, vond ik. Er bleven zo’n 20 artikelen over. Vanaf dat moment probeerde ik regelmatig een stukje toe te voegen, zodat het een digitaal magazine zou worden.

Waarom trok je nieuwe schrijvers aan?
Na enkele jaren vond ik het best lastig om elke week weer een onderwerp te vinden. In 2009 publiceerde ik voor het eerst artikelen van “gastschrijvers”. Als ik in een tijdschrift iets interessants tegenkwam, benaderde ik de schrijver met de vraag of die ook eens iets op Portugal Portal zou willen publiceren. Zo benaderde ik Cees Groenewegen in 2016. Hij heeft dezelfde achternaam als mijn grootmoeder, dus er was een aanknopingspunt. We bleken geen familie te zijn, maar Cees is wel gaan schrijven voor Portugal Portal. Ook mensen die ik ontmoette, op een reis bijvoorbeeld, vroeg ik of ze iets over hun omgeving, werk of interesse wilden schrijven.

De onderwerpen veranderden ook. Is er een trend te zien?
Ons lezerspubliek is wat ouder. Dat bepaalt uiteraard de onderwerpen. Lifestyle en mode bijvoorbeeld, dat leeft niet zo onder onze lezers. Op dit moment schrijven 40 mensen regelmatig voor Portugal Portal. Iedereen heeft zijn eigen invalshoek: politiek, geschiedenis, tradities, natuur, milieu, kunst en cultuur. Er zijn meer filosofische stukjes. De schrijvers zitten van Noord tot Zuid verspreid. Over elk deel van Portugal heeft wel iemand iets te melden.

Wees je wel eens artikelen af?
In het begin liet ik iedereen toe als schrijver. Ik merkte dat het verleidelijk is om beide landen met elkaar te vergelijken: in Portugal is het zus en in Nederland gaat het zo. Elk land heeft zijn goede en slechte kanten en ik wilde niet dat er teveel gemopperd werd over Portugal. Cees kwam toen met een goed idee: een reeks artikelen “Positief over Portugal”.

“Bekijk het ook eens van de andere kant.”

In de reacties onder de artikelen ging het er soms heftig aan toe. Enkel kritiek op de Portugezen, hoe ze hun honden behandelen bijvoorbeeld, probeerde ik te vermijden. Ik probeerde bij te sturen. Heel subtiel: “Bekijk het ook eens van de andere kant.”

Een geslaagd platform voor schrijvers

Je hebt de ambitie gehad om van Portugal Portal een leidende bron van informatie over Portugal te maken. In hoeverre is dat gelukt?
Ja, ik ben behoorlijk ambitieus. Dus leg ik de lat graag hoog, dan heb ik iets om naar te streven. Mijn doel was een online magazine neer te zetten. En dan natuurlijk het beste van Portugal. Ik denk dat dat best aardig gelukt is, zeker als je bedenkt dat ik Portugal Portal jarenlang alleen runde en dat het nu voortgezet wordt door een klein clubje vrijwilligers. We zijn geen commercieel blad met een grote redactie en professionele journalisten.

We hebben nu zo’n 2000 abonnees op de wekelijkse nieuwsbrief, maar de betrokkenheid valt me wat tegen. Ik had op meer discussie gehoopt, op meer reacties onder de artikelen.

Welke ervaringen zijn voor jou het positiefst?
Positief vind ik dat er nu veel mensen voor Portugal Portal schrijven. Als platform voor schrijvers die het leuk vinden om hun bevindingen te delen is het dus zeker geslaagd. De schrijvers vinden een publiek dat geïnteresseerd is in hun artikelen en zo nu en dan een reactie geeft. In die zin voldoet het. Dus, ja, als ik mijn verwachting zo bijstel is, het wel gelukt eigenlijk.

Mijn netwerk is uitgebreid met mensen, vaak gelijkgestemde zielen, die ik anders nooit ontmoet zou hebben. Dat vind ik een verrassende bijkomstigheid.

Verder is Portugal Portal voor mij als website ontwerper een mooi project geweest voor in mijn portfolio, als voorbeeld van wat ik kon maken. Op Portugal Portal kon ik steeds de nieuwste technieken en design trends uitproberen. Als iets niet lukte of toch niet mooi was, kon ik het zo weer terugdraaien. Ik heb er veel van geleerd. Technisch, maar ook qua omgang met mensen: het begeleiden van nieuwe schrijvers, het maken van een goede handleiding en het formeren van de redactie.

Wat is het meest negatieve dat je is overkomen?
Ik heb heel veel weekends op mijn laptop zitten ploeteren om alles nóg mooier en beter te maken. ’s Ochtends ging ik zitten en ’s avonds zat ik nog te schrijven, te verbeteren, te mailen en nieuwe ideeën uit te proberen. Uren en uren zat ik te “neuzelen”. Ik ben te perfectionistisch. Ik stak er te veel tijd in en veel verbeteringen zullen lezers nooit gemerkt hebben. Mijn zondag was altijd voor Portugal Portal.

“Dan wel geen Poen, maar wel veel Pret en Prestige.”

Had je man daar last van?
Ja! Die zei wel eens: “Hou nou toch eens op. Waarom doe je dit? Wat levert het je op?” Dan zei ik: “misschien geen poen, maar wel pret en prestige.” Ik voelde me verantwoordelijk, ik kon niet stoppen. De schrijvers en lezers rekenden op mij. Ik zat er in gevangen. Al sinds het begin, toen ik nog de enige schrijver was, voelde ik me gedwongen om elke week een stuk te schrijven voor de nieuwsbrief. Later zelfs twee stukken per week. Ik legde een hoge druk op mezelf. Stom, natuurlijk! Maar ja, perfectionist hè.

Een nieuwe fase is begonnen

Je bent aan het eind van deze fase van Portugal Portal gekomen. Je blijft hopelijk als auteur een bijdrage leveren, maar de verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van Portugal Portal is binnenkort voorbij. Hoe zie jij de komende leegte in je leven tegemoet?
Het “grote gat” is al helemaal opgevuld met andere activiteiten. Daarnaast hoop ik nu weer tijd en inspiratie te krijgen om zelf artikelen te schrijven voor Portugal Portal. Ik heb nog ideeën zat. Om te beginnen wil ik een artikel te schrijven als antwoord op de vraag die me vaak gesteld wordt: Hoe zijn jullie in Portugal terechtgekomen?

Ik begrijp dat je nog in een proces van afscheid nemen bent.
Inderdaad, ik voel me nog sterk betrokken. Portugal Portal was toch mijn “kindje”. Als ik nu artikelen lees van anderen, moet me soms bedwingen om niet naar de rode pen te grijpen.

Het kan natuurlijk zijn dat de nieuwe eigenaar dingen anders wil doen.
Dat zal ik dan, hoewel moeilijk, moeten accepteren. Portugal Portal is, zoals ik eerder al zei, een mooi voorbeeld van mijn werk als website ontwerper, dus wil ik dat het die kwaliteit blijft houden. Toen Cees me laatst vroeg of ik het oké vond om mijn rol van beheerder naar auteur om te zetten dacht ik: “O jee, nu is het écht …” Maar ik zei meteen: “Prima!”

Wat vind je het fijnst in Portugal?
Ik vind Portugal een heerlijk land. De streek waar ik woon is prachtig. Veel groen en mooie natuur, overal dorpjes. Je kunt hier fantastische wandelingen maken, fietsen, zwemmen in de rivier of het stuwmeer. Het buiten wonen bevalt me ook goed. In Utrecht woonde ik hartje stad, ook gezellig, maar de rust hier is zalig.
De gastronomie, de wijnen. Waar je ook gaat eten of drinken, altijd is het goed, lekker en betaalbaar. En, niet te vergeten, de mensen zijn aardig.
Ik vind het ook heel fijn dat mijn kinderen geïntegreerd zijn in Portugal. Ze groeiden hier op, gingen naar de basisschool. Ze zijn hier geworteld en spreken vloeiend Portugees.

Jullie kennen veel mensen, niet?
We wonen in een klein dorpje. In het begin waren we er onzeker over, maar nu weten we dat we er echt bij horen. Dat is zo’n hartverwarmend gevoel.

Wat hindert je het meest in Portugal?
In de eerste jaren heb ik best moeite gehad om de bureaucratie, de instanties hier te snappen. Hoe werkt de belastingdienst? Hoe maak je een afspraak bij de huisarts?

Laatst nog probeerde ik een subsidie voor dubbele ramen aan te vragen. Dat soort dingen vind ik nog steeds erg moeilijk. Maar waarschijnlijk is dat in Nederland ook ingewikkeld. Het heeft vooral ook te maken met emigreren en een vreemde taal. Je kent bepaalde woorden niet, het jargon. Dat blijft soms moeilijk. Ik raad dan ook iedereen die hier komt wonen aan: als je wilt integreren, leer Portugees.

Eigenlijk zie ik niets negatiefs in Portugal. Nee, wij gaan niet meer weg hier.