In Portugal is de pensioenleeftijd gekoppeld aan de levensverwachting bij 65 jaar. En die is door de coronapandemie gedaald.
De pandemie heeft gezorgd voor een daling met 4,6 maanden bij mannen en 3,7 maanden bij vrouwen. Dat betekent dat mannen die nu 65 zijn volgens de statistische berekening 82 zullen worden en vrouwen maar liefst 86.
Deze situatie is uniek. Toen in 2014 de Portugese staatspensioenleeftijd werd gekoppeld aan de levensverwachting bij 65 jaar, was de verwachting of bedoeling waarschijnlijk dat daarmee die pensioenleeftijd zou oplopen. De coronapandemie heeft daar tenminste tijdelijk een stokje voor gestoken.
De staatspensioenleeftijd is op dit moment 66 jaar en 5 maanden en zal dus op enig moment worden verlaagd. Er wordt daarbij overigens geen onderscheid gemaakt tussen mannen en vrouwen, dus vrouwen hebben daar altijd een voordeeltje. Ze betalen hetzelfde maar ontvangen vier jaar langer.
Het staatspensioen in Portugal is geen AOW, want je krijgt het alleen als je ten minste 15 jaren sociale lasten hebt betaald. En de hoogte van het pensioen is ook afhankelijk van de hoogte van die betalingen. De reden dat dit pensioen vaak wordt verward met de Nederlandse AOW is dat het volledig wordt uitgevoerd door de staat. Maar het Portugese staatspensioen heeft dus meer kenmerken van een bedrijfspensioen dan van de Nederlandse AOW. Als je Portugese buurman klaagt over zijn lage pensioen, bedenk dan dat dat komt omdat hij weinig premie heeft betaald. De Nederlandse AOW is een super-de-luxe regeling die naar mijn inschatting financieel onhoudbaar zal blijken in de toekomst.
Als je een online toegang tot de Portugese sociale zekerheid hebt kun je hier je pensioenopbouw zien en simuleren.
Bronnen:
Eco.sapo.pt
RTP Notícias
Correio da manhã
Portugal, stukje bij beetje
Terwijl 99% het testvaccin meerde malen heeft ontvangen!
Vreemd!
Hee, een vaccinatiescepticus, ik dacht dat die niet meer bestonden. Geeft niks , ik leg het je uit: de pandemie begon in Portugal in februari 2020 , de eerste vaccinaties vonden plaats in december 2020, en de voltooïng van de dubbele vaccinatie lag ergens in het tweede kwartaal van 2021. Boosters kwamen nog daarna. Corona heeft tot een flinke oversterfte geleid en de vaccins hebben dat voor een heel groot deel teruggedrongen. Inmiddels zijn miljarden mensen gevaccineerd en er is nog niemand wiens neus tot een slurf is vergroeid. Het is dus al lang geen testvaccin meer maar een beter bewezen en gedocumenteerd vaccin dan vele andere die niet zo wijd verbreid in gebruik zijn.
Ik ben in verwarring (ook omdat ik me hier nog nooit mee bezig gehouden heb) maar begrijp ik het goed dat nederlandse aow en portugees staatspensioen hetzelfde of vergelijkbaar is? En dat je voor de portugese variant 15 jaar segurança social hebt moeten betalen? – da’s toch hetzelfde in Nederland?
Nee hoor, van Nederland krijg je altijd AOW, al heb je er maar een jaar gewoond en al heb je nul komma nul aan sociale lasten of inkomstenbelasting betaald. Dus de twee zijn volstrekt niet te vergelijken.
Als ik een Portugees zou zijn die dicht bij zijn pensioen zit, zou ik me niet rijk rekenen.
De levensverwachting van mensen van een bepaalde leeftijd is het domein van de demografie. Wat ik daarvan wist ben ik allang vergeten, maar ik heb het lichtjes afgestoft. Dit vakgebied zit vol met getallen, formules en statistieken.
De levensverwachting, bijvoorbeeld bij 65 jaar (ik noem het hier LV65), zoals jij, Cees, dit beschreef, wordt elk jaar berekend per land met behulp van een formule. Het aantal overledenen van 66-jarigen in dat jaar is een belangrijk onderdeel van deze formule.
In 2020 was er een oversterfte in alle landen waar de COVID huishield. Ook in Portugal. Vaccinatie was er nog niet. Het virus hield vreselijk huis, vooral onder ouderen.
Eurostat vermeldt dat LV65 in de 27 landen van de Europese Unie tesamen daalde van 20,2 jaren in 2019 naar 19,3 jaren in 2020 en ook in 2021. Elf maanden dus.
Voor Portugal geeft Eurostat een daling van 20,6 (2019) naar 19,8 jaren (2020). Dat is dus 0,8 jaar oftewel meer dan 9 maanden. Voor 2021 verwachten ze een lichte stijging in de LV65 van een maand.
Ter vergelijking: voor Nederland was de daling van de LV65 ook 9 maanden in 2020 en steeg de levensverwachting naar schatting met een maand in 2021.
Nederland en Portugal hebben ongeveer dezelfde LV65. Curieus is dat 65-jarige Nederlandse mannen gemiddeld 7 maanden langer leven dan hun Portugese seksegenoten. Voor vrouwen is het net omgekeerd: Portugese vrouwen leven gemiddeld 11 maanden langer dan Nederlandse vrouwen van 65 jaar. Hoe zou dat komen?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geeft een prognose voor Nederland: voor 2022 is de LV65 volgens het CBS al weer vier maanden hoger dan in 2019.
Voor Portugal kon ik geen prognoses vinden. Het lijkt me aannemelijk dat het herstel vergelijkbaar is met Nederland en wellicht sneller. Tenslotte hadden we in Portugal de hoogste COVID-vaccinatie graad van heel de EU. De beschermende maatregelen die de Portugese regering afkondigde waren consistenter dan in Nederland en werden beter gevolgd. Met minder doden tot gevolg.
Al met al denk ik dat de pensioenleeftijd van de 65-jarige Portugees, gekoppeld aan de levensverwachting, weer omhoog zal gaan. De daling was maar een hobbeltje in de tijd.
Als relativerend slot, een zin van een van mijn leermeesters: Het leven is een seksueel overdraagbare gebeurtenis met een sterftekans van 100%.
Beste Henk, statistisch gesproken heb je helemaal gelijk, deze daling van de “LV65” is een hobbel in de tijd en de trend zal zich herpakken. Maar laten we de menselijke maat erbij nemen: circa 20.000 mensen in Portugal gaan een aantal maanden eerder met pensioen. Daarnaast wordt van naar schatting 80.000 mensen die met vrijwillig prepensioen (reforma antecipada) zijn gegaan de pensioenkorting herrekend, zij gaan ieder maand meer geld krijgen. Honderdduizend mensen die meer geld ontvangen door een onvoorziene wetsuitwerking, dat is toch bijzonder. Ik heb nog van geen ander EU-land gehoord waar deze uitwerking plaatsvindt.
Als je Portugese buurman…..premie betalen doe je als je als zelfstandige werkt. Voor het merendeel waren de oudere Portugezen in mijn buurt of in loondienst, of ze werkten waar mogelijk, voor een loon dat niet permiteerde om je Segurança Social te betalen. (Ik begon hier met een loon van 800 esc per dag) Diegenen die wel hun boeltje in orde hadden, zijn vaak flink belazerd. Zij lieten hun IRS en SS door een boekhouder regelen, vaak door weinig zelfvertrouwen door het hebben van maar 4 jaar onderwijs, waarvan enkele van die boekhouders de premies gewoon in hun zak stopten. Ook waren er bazen die de SS niet afdroegen.
Voor een hoop vrouwen die thuis werkten was er helemaal niets geregeld. Onze Albertina, nu overleden, moest het met 170 euro per maand doen. Het klagen is dus in sommige gevallen terecht. Bedenk dus dat dat niet wil zeggen dat dat komt omdat hij gewoon “weinig premie heeft betaald”.
Helaas Arlette, het is echt zo. Iedere werknemer betaalt sociale lasten via de salarisberekening, ongeveer 11% zelf en zo’n 23% door de werkgever. Zelfstandigen betalen rechtstreeks en kunnen er vaak voor kiezen om minder te betalen of zelfs het eerste jaar van hun activiteit helemaal niet. Logisch dat er voor “een hoop vrouwen die thuis werkten niets geregeld was”, want zoals ik al schreef is er geen AOW. Pas als iemand geen enkele bron van inkomsten heeft en ook geen enkel vermogen, dan is er een zeer minimale vorm van “bijstand” die op dit moment net iets meer dan €200/maand is. Dus het staat absoluut als een paal boven water dat iemand die weinig pensioen ontvangt, weinig premie heeft betaald. Of vervolgens de bijstandsuitkering hoger zou moeten zijn, is een politieke kwestie, en daar kun je altijd over twisten. Ik raad je aan de simulator in het artikel eens te proberen, dan geeft aardig inzicht in de verhouding tussen premie en pensioen.