In Portugal wordt er nog best veel contant betaald. Ik word daar blij van. Als ik in de supermarkt iemand 3,95 zie afrekenen met plastic stemt mij dat droevig. Waarom? Omdat ik denk dat zij niet doorhebben dat ze over niet al te lang met handen en voeten aan een bank vastgeketend zitten. In een ‘cashloze’ maatschappij.
Banken hebben niet direct altijd en alleen het belang van hun klanten voor ogen. Denk eventjes aan de crisis van 2008 – hier was het dieptepunt 2013 – waarna ze gewoon weer doorgingen met enorme bonussen aan hun CEO’s uitdelen, terwijl een deel van hun klanten dakloos waren geworden. Niet iedere bank is een boef. Zeker niet. En je kunt ook niet zonder. Dat zeker.
Maar om nu contant geld helemaal uit de samenleving te schrappen, gaat misschien wat ver. Denk aan al die zaken die we gaan missen: verkoop van je spullen uit de kelder, schuur of zolder. Geen koningsdagmarkten meer, tenzij je de kinderen een pinmachine meegeeft. En weet je nog tanden wisselen? Krijgen kinderen nu een tikkie van de tandenfee? Geen spaarpotjes in de vorm van varkentjes meer, zodat ze leren om met geld om te gaan, geduld te hebben om voor iets te sparen.
Goede doelen
En erger nog! Geen contant geld meer voor daklozen, bedelaars of voor straatmuzikanten. En geen contante betalingen voor je boodschappen op de markt. Ik neem altijd speciaal het portemonneetje mee dat in de auto ligt om het kleingeld in te doen. Daarin zit vaak iets van 20, 30 euro en de mensen op de markt zijn blij met gepast geld of muntjes. Net als de kastanjeverkoper, de schoenpoetser en de man op straat die dingetjes voor je plastificeert.
Geen contante euro’s in een verjaardagskaart voor vader, moeder, broer, zus, vrienden, buren of neefjes en nichtjes. Of voor het nieuwe bruidspaar. Geen cash van opa en oma meer voor het rapport van hun kleinkind.
Nu is de tijd wel voorbij dat je te horen kreeg: “Heeft u niet kleiner? Gepast? Nee? Wacht alstublieft even hier, dan ga ik het even bij de buren wisselen.” Dat was in de tijd, dat je nog overal dit soort winkeltjes kon vinden:
Dat is verleden tijd. Het is nu zo dat onze buren een tijdje geleden met hun opgespaarde kleingeld naar de bank gingen en ze daar de deur gewezen werden met hun muntjes. Zij doen hetzelfde met hun cashgeld, alleen vergeten ze het regelmatig uit te geven. Verontwaardigd deden ze hun relaas. Uiteindelijk wilde de bank het dan wel accepteren, maar ze rekenen daar dan wel een leuk bedragje over. Ik gaf ze de tip om ermee naar de pastelaria te gaan, daar word je warm onthaald met je muntjes. En iedereen heeft brood nodig, nietwaar?
In Portugal wordt nog steeds veel vaker contant betaald dan electronisch, maar het is wel aan een paar regels gebonden. Je mag nooit meer dan €3.000 contant betalen, dus een auto met bankbiljetten afrekenen lukt niet. Die grens ligt voor niet-residenten wat hoger (€10.000) en voor bedrijven lager (€1.000). Deze regels zijn bedoeld om zwart geld en witwassen tegen te gaan. Als je een betaling wilt doen met meer dan 50 munten tegelijk, mag deze worden geweigerd. Dat is om te voorkomen dat iemand een boete met een zak vol centen gaat betalen. Betaling in contant geld mag nooit worden geweigerd, ook niet bij grote coupures. En je hoeft je niet te identificeren als je dat doet. Stickers met “wij accepteren geen biljetten groter dan €100” zie je dus in Portugal niet. Anderzijds hoeft een winkelier niet voor iedere mogelijke coupure wisselgeld in de lade te hebben natuurlijk.
Serieuze zaken
Zoals een spaarpotje om te kunnen vluchten in situaties van huiselijk geweld, of misschien wil je zomaar wegwezen, zonder een spoor achter te laten. Dat laatste hebben we één keer hier meegemaakt. Een man die ondanks al zijn inspanningen zijn zaak naar de verdommenis had zien gaan, daar volkomen overspannen van was, niet meer wist wat hij moest doen en uit wanhoop z’n kleren op het strand had achtergelaten, zo van: ik ben er niet meer. Een klassieker.
Zonder dat ik van al dat wist, had hij zich hier als vrijwilliger aangemeld. De politie had hem als vermist opgegeven gekregen en zijn gangen nagegaan. Dat was blijkbaar heel makkelijk, want ze hadden hem na twee dagen getraceerd, door een kaartbetaling. Het is goed afgelopen hoor, hij is hier heel ontspannen weer vertrokken…
Kortom: ik ben fan van cash. Ik wil niet dat de regering/belastingdienst/bank alles en alles kan zien en controleren. Niet dat ik nou zoveel te verbergen heb, maar het idee dat zelfs je privé-uitgaven geregistreerd staan en gecontroleerd worden, staat me tegen.
Vandaar. Ik roei gewoon tegen de stroom in. Geld is net zo makkelijk als een kaart. En zou de stroom uitvallen, dan kan ik altijd nog gewoon betalen!
Leuk verhaal, Ellen, dank, hoewel ik zelf niet zo’n probleem het met het afrekenen van €3,95 met mijn pinpas. Ik hoor nog wel regelmatig, ook in de supermarkt tijdens een drukke dag: “Heeft u niet gepast? Even wachten a.u.b. voor het wisselen van uw biljet bij mijn supervisor.”
Mijn enige (kleine) ergernis met cashgeld is als er vóór mij aan de kassa een oudere (van mijn leeftijd dus) zijn of haar portemonnee uitstrooit over de balie en stuk voor stuk de munten van 1, 2, 5, 10, 20 en 50 cent opraapt om ze een voor een aan de kassamedewerker te geven.
…(ik doe dat ook) maar niet bij de supermarkt hoor! En niet een voor een. Jij refereert aan de Portugese manier van doen en ik herken dat gelijk: een oudere man pakt zijn portemonnee als de caissière zegt hoeveel het is (terwijl wij allemaal al of ons geld of ons pasje klaar hebben), ritst hij ‘m open, kijkt erin, kijkt naar de caissière, vraagt: “Zoveel toch?”, keert zijn portemonneetje om, en begint rustig aan te tellen. Op die momenten denk ik: “Wij zijn allemaal veel te gestrest, leef in het moment, go with the flow, dit is lief, kijk die man, hij is helemaal zichzelf, als we allemaal zo zouden zijn, was de wereld een paradijs.”
Soms luister ik dan naar mezelf, soms niet. Soms heb ik haast. Dan zijn niet mijn mooiste momenten.
Maar ik doe het ook. Bij de bakker. En laatst nog bij de bouwmarkt. Luís was heel blij, de klanten achter mij lijdzaam (want ja… ook Portugees).
Zo is het: cash is koning! Jammer dat deze logica in Nederland niet meer wordt omarmd. Plus: je hebt tijdens het afrekenen (veel vaker) een leuk praatje met een mens van vlees en bloed. Leuk stukje weer, Ellen.
Peter! Hoe gaat het met je jongen! Lang geleden weer, maar ik geloof dat ik nu naar Nederland moet als ik een bakkie met je zou willen doen?
Veel goeds voor je, liefs, L.
Klopt! Of ik naar Portugal. Het is maar wat we afspreken, hahaha. Er komt zeker weer een moment dat we elkaar zien en spreken. Alle goed en liefs.