Emigreren is mateloos populair in Nederland. Al doet bepaald niet iedereen het, de gemiddelde aflevering van “Ik Vertrek” heeft 1,2 miljoen kijkers. De kopieën op andere zenders ook nog eens honderdduizenden. Mensen dromen voor de beeldbuis graag weg bij het idee van een stoel in de zon met een boek. In een warm land met een glas wijn erbij en wat olijven en andere hapjes.
Dat de praktijk vaak anders is, toont “Ik Vertrek” overigens ook. Sterker nog, als er geen gerede kans op problemen is hoef je je als aspirant-emigrant niet bij de redactie van het programma te melden. Toen ik vertelde dat ik de taal al sprak en eerder al drie jaar in Portugal had gewoond stond ik gelijk buiten.
Rei do Granito
Er zijn vele Ik-Vertrekkers naar Portugal gekomen en gelukkig waren en zijn ze vaak succesvol. Beroemd is echter de “Rei do Granito” (De Granietkoning) uit de eerste serie uit 2006. Al kijkend voelde je al dat de ideeën van de zelfbenoemde vorst en zijn familie volledig op drijfzand waren gebouwd, al verkondigde hij ze nog zo overtuigend. “Filmsterren wonen hier, Formule 1- coureurs, Presidenten…” herinner ik me. Later werd bekend dat deze koninklijke familie al binnen twee jaar weer terug was in Nederland en daar succesvol is ondergedoken.
Huiswerk
Ik geef eerlijk toe dat ik geen gemiddeld geval ben. Toen ik voor het eerst naar Portugal verhuisde, werkte ik al jaren voor een Portugese multinational en ik had een Portugese partner. En schoonfamilie. Dus mijn emigratie naar Portugal verliep anders dan de meeste. Maar dit laat onverlet dat ik wel degelijk een aantal handreikingen kan doen aan degenen die een emigratie overwegen. Ik ga echter geen rekenvoorbeelden uitwerken, iedere situatie is namelijk specifiek. Als je wilt emigreren zul je huiswerk moeten doen en niet zo’n beetje ook. Ik pretendeer ook niet volledig te zijn. Maar ik ben er wel van overtuigd dat wat ik hieronder ga schrijven voor veel aspirant-immigranten in Portugal interessant en waarschijnlijk ook relevant is.
Je bent in Portugal kanslozer dan in Nederland
Dat klinkt hard maar het is zo. Je hebt immers altijd een taalachterstand, de gebruiken en gewoonten zijn anders en economisch gesproken is Portugal zo ongeveer op alle terreinen de mindere van Nederland. Als je in Nederland niet zou weten hoe je een snackbar draait, denk dan niet dat het in Portugal gaat lukken. Neem jezelf dus kritisch de maat. Bij twijfel niet oversteken, zei mijn moeder altijd.
Al doende leert men niet
Het is gevaarlijk om gewoon maar te beginnen en dan te zien waar het schip strandt. Dat is in Nederland al zo, in een nieuw land helemaal. Je weet immers niet hoe de hazen lopen. Wat je dus ook voornemens bent om te gaan doen, plan het tot in de puntjes en laat zo weinig mogelijk aan het lot en het toeval over. Bezint eer ge begint…
Bereid je voor
Internet is een geweldig wapen. Toen immigranten in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw naar Portugal kwamen vielen ze van de ene in de andere verbazing. Dat hoeft nu niet meer. Voordat je je schepen achter je verbrandt, kun je al googelend zo ongeveer alles te weten komen over verzekeringen, ziektekosten, werkgelegenheid, belastingstelsel, fiscale verplichtingen, rijbewijzen, importeren van huisraad en auto’s, en ga zo nog maar even door. Sociale media kunnen ook handig zijn, maar hou de zoutpot bij de hand! “Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet” sprak een groot goeroe van de moderne tijd.
Check je aannames
Een van de meest praktische en onvertaalbare Engelse gezegden die ik ken is “Assumption is the mother of all f*ck-ups”. Vrij vertaald: Iedere keer als je jezelf hoort denken of zeggen “ik denk dat” of “ik ga ervan uit dat” dan heb je al een flink probleem. Je moet het zeker weten en zo niet dan zoek je het uit of op. Als op de effectenbeurs al tien jaar achter elkaar de zilvervloot binnenloopt, wil dat helaas niet zeggen dat dat de aankomende tien jaar weer gebeurt. Bovendien worden beleggingsresultaten in Portugal vijftien keer zo zwaar belast als in Nederland (28% in plaats van 1,9%).
Reken alles dubbel door
Een echte Nederlander rekent natuurlijk sowieso alles al goed door. Maar ga op zoek naar een kritisch oog, een advocaat van de duivel, die jouw berekeningen onder vuur durft te nemen. Je ziet immers je eigen fouten niet! “Vier ogen zien meer dan twee.”
Leer de taal
Zelfs als je je hier vestigt met meer dan voldoende geld op de bank, dan nog is het nog een goed idee om Portugees te leren. Het verrijkt je leven en alles verloopt soepeler.
Wil je nog gaan werken of ondernemen voor de kost, kom dan niet eens hierheen voordat je de taal redelijk spreekt. “Wiens brood men eet, diens woord men spreekt”. En nu niet denken van: “Oh maar iedereen spreekt wel een beetje Engels daar”. In Portugal spreken de Engelsen extreem goed Engels en de Portugezen een klein beetje Engels. Nederlanders spreken steenkolen-Engels, een soort van gek Engels. Uiteindelijk is Portugees toch de taal waarin alles wordt geregeld. Leer dus de taal.
Integreer
Ga er maar van uit dat in Portugal heel veel anders is dan in Nederland. ’s Lands wijs, ’s lands eer. Wen eraan, integreer, als je dit land je nieuwe thuis wilt noemen. Niet dat we hier niet tegen kritiek kunnen hoor, maar je hebt er vooral jezelf mee.
In Portugal blijven we namelijk gewoon uitgebreid lunchen en aan stress beginnen we niet. Het beste is om maar mee te doen. Geen stress, lang lunchen, wat wil je nog meer? Niet zeuren dus over vroeger of thuis, maar integreren! Daar word je gelukkig van!
Ter afsluiting
Ik hoop van harte dat ik niemand heb gedesillusioneerd. Vergeef me mijn indringende woorden, we zitten nu eenmaal niet te wachten op een nieuwe Rei do Granito. Maar kom gerust je euro’s hier in de supermarkt en in het café uitgeven, dat vinden we prima. Wees welkom! Portugal is een prachtig land, ik ga er nooit meer weg.
Noot : “meer dan voldoende geld” is voor iedereen verschillend. Misschien is het maar 150 duizend euro, als je het daarmee de rest van je leven kunt uitzingen. Maar het kan ook wel tien miljoen zijn, als je geen pensioenregelingen hebt en een extreem dure smaak qua huizen, kleding, horloges en auto’s.
Fijn stukje. Ik krijg regelmatig mensen op m’n terras met een dromerige blik op hun bruinverbrande gezicht, die roepen: “O, dit wil ik ook!” Hun gezin is erbij en bestaat bijvoorbeeld uit een pubertweeling van 16, een kind van 13 en een kleintje van 4. Die laatste maakt nog een kans, maar ik heb al direct zo’n medelijden met die andere kinderen. Ze maken geen kans om ooit nog ergens echt thuis te zijn.
Ik roep direct terug: “Spreek je de taal al?” en “Ben je hier al ’s in de winter geweest?”
Ik woon hier nu 20 jaar en het zijn tropenjaren geweest. Ik zou nooit meer terug willen, het is inderdaad een mooi land met prettige bewoners, maar in retrospectief was ’t best zwaar.
En daar vergissen mensen zich behoorlijk in.
In je opmerking over de kinderen zou je je nog weleens lelijk kunnen vergissen. 15 jaar geleden kwam ik hier mét twee pubers van 17 en 14…en een zoon van 8. De twee pubers zijn inmiddels volwassen en helemaal gesetteld in Portugal en willen nooit meer terug. Jongste is juist teruggegaan naar Nederland, maar dat heeft andere oorzaken. Dus voor je een stelling/ mening opschrijft kun je misschien verder denken dan je neus lang is?
Beste Ine, blij te horen dat het jou en je familie zo goed is vergaan. Maar dat wil niet zeggen dat Ellen niet gelijk heeft dat het vaak zwaarder is dan mensen denken. De granietkoning uit mijn verhaal is immers ook zo’n voorbeeld. Ik ben dus blij met de reactie van Ellen, en ook met die van jou, behalve dan met jouw laatste regel ?
Ik geef je helemaal gelijk en daarom hebben we een stappenplan voor het emigreren naar Portugal met onze pubers van 12 en 14:
Mijn man en ik gaan in de winter terug om te zien of ons gevoel nog hetzelfde is en we gaan ook een aantal huizen bekijken. Ondertussen zijn we hier thuis intensieve lessen Portugees aan het volgen. Als na ons bezoek in de winter nog alles is zoals we hopen, gaan we met de kids terug in het voorjaar of zij het het ook nog zien zitten en gaan we een aantal scholen bezoeken. Ondertussen blijven we allen intensief Portugees leren.
Werk was al in orde want men man kan blijven werken voor het bedrijf waar hij nu voor werkt (hij is internationaal vrachtwagenchauffeur). En ik ga een jaartje van thuis uit werken voor het bedrijf waar ik nu voor werk. En we blijven (of proberen toch zoveel mogelijk) met een kritische kijk in alle fases van ons avontuur alles bekijken. Als er twijfels komen bij eender wie in ons gezin wordt erover gepraat en kan het zijn dat alles dan toch niet doorgaat. Want we doen dit met z’n vieren. Lukt het ons … lukt het ons niet ?
We zien wel, maar proberen doen we het zeker. We willen een rijker (niet op financieel gebied) leven met veel minder stress. Meer tijd voor ons als gezin in een land waar we ons thuis voelen en waar het zonnetje het merendeel van het jaar schijnt
Beste Ina,
Wij zijn een gezin van 4 en hebben vorig jaar een stuk grond gekocht in Portugal (Santiago do Cacem) en overwegen ook om te emigreren. In eerste instantie wilden wij dit pas doen als de kinderen klaar zijn met de middelbare school, maar mijn man is klaar met Nederland en wij overwegen nu om de stap eerder te maken. Onze oudste dochter is 15 en onze jongste 12.
Heb jij misschien nog tips wat betreft scholen etc. Het is geen makkelijke leeftijd en het is voor ons een grote zorg. Kunnen ze wel wennen en meekomen op school? Hoe hebben jullie dit gedaan? Ze spreken geen woord Portugees en wij hebben geen idee hoe we dit het beste aan kunnen pakken.
Alvast bedankt voor je reactie.
Sappig verhaal met alleen logische dingen, de echte moeilijkheden komen niet voor. Ik ben in Portugal sinds 1979, heb veel moeten doorstaan en begrijpen, als je veel geld hebt, red je het wel, zo niet dan moet je zoals ik knokken.
Alles is relatief, je moet je vooral kunnen aanpassen aan de omstandigheden en een plantrekker zijn en een doorzetter zijn.
Ik sprong, en na 15 jaar ben ik er nog.
zo is het, ik sprong ook, met 2 dochters van 17 en 19, het was dat of alles geconfisceerd, mijn man was vertrokken en ik moest maar zien dat ik het redde, gaan leven in eer krot van het ocmw en de kinderen zouden moeten gaan werken en mij onderhouden, ik had een andere toekomst voorzien voor hen. ik liet water, gas en electra afsluiten en zette het huis te koop, stak een grote tent en nog wat in de auto en vertrok. 5 weken rondgetrokken op zoek naar een huurhuisjes en van daaruit een quinta gekocht. na 20 jaar ben ik hier nog. Ik woon inmiddels aan de zilverkust en ben sinds 8 jaar een nieuw bestaan aan het opbouwen (Pech is mijn gezel) …
Nooit ziet België me nog terug.
Inderdaad aanpassen aan de omstandigheden, een plantrekker zijn, inventief zijn en doorzetten.
en vooral zonder Ik vertrek.
hoop dat het goed met je gaat Rita en pech niet meer je gezel is! vriendelijke groeten van Hanneke, al 10 jaar heel gelukkig in Portugal
Enfim! Uma holandesa que fala português! Parabéns!
Bedankt voor je verhaal, ik hoop dat de mensen hun ogen openen. Ik Ben Belgische, heb 10 jaar (niet doorlopend) Portugees gevolgd omdat ik zo van het land en de mensen hou. We hebben geen huis maar huren 1 maand per jaar om daar te wonen; we hebben heel Portugal doorkruist en hebben hier en daar vrienden, Portugezen en Brazilianen in Coimbra, Ribatejo en in Portimão; vrienden van ons hebben een huis in Olhos d’Agua.
We ergeren ons vooral aan die Nederlanders die de taal niet spreken, er bestaan cursussen genoeg zoals je aantoont. Maar vooral erger ik me aan de gevolgen: ze vormen kolonies met eigen quizclubs, kaartclubs en in Monte Gordo zijn ze er al in geslaagd de menu’s in het Nederlands te doen opstellen …
Ze moeten sport op zondag kunnen kijken en bitterballen eten …
Eigenlijk komen ze alleen voor de goedkoop en de zon.
Weet dat ik niet iedereen over dezelfde kam scheer, jij bent er al een voorbeeld van, met dank.
Cordialmente,
Greet
Je moet je niet teveel ergeren, dat verpest je leven en laat mensen hun leven leiden zoals zij het graag doen.
Dan vinden zij Portugal net zo fijn als jij het vindt en daar gaat het toch om
precies 🙂
Goedenavond
Ik zou graag even privé verder willen spreken of persoonlijke redenen om ook te kunnen vertrekken naar Portugal maar mijn verhaal is gecompliceerd
Typisch Nederlands/Belgisch dat ergeren aan andermans levenswijze ?..leven en laten leven zeg ik dat scheelt je een hoop ergernis ?.
Wij vertoeven ieder jaar 1 maand in Portugal en zijn net weer terug.
Daarom blijven wij weg uit Monte Gordo, mooie plek maar te veel Nederlanders.
Dat zoek ik niet.
Wij genieten van het weer, de vriendelijkheid, gemoedelijkheid en natuur en hopen dat nog lang te kunnen blijven doen met in toekomst mogelijk 2 max 3 maanden.
Hartelijke groet en blijf genieten.
Ik ben een paar jaar terug in Monte Gordo geweest en het is net wat je zegt, helemaal verziekt door de Nederlanders. Het was Portugal niet meer. Ik heb nu een appartementje in Atouguia da Baleia, Probeer nog Portugees te leren en geniet hier van mijn pensioen.
Wij, mijn man en ik, wonen nu 20 jaar in Portugal, spreken de taal al moet ik zeggen niet vloeiend, maar onze Portugese vrienden en buren begrijpen het, dus best wel goed denk ik dan, met de “Nederlandse ” clubjes bemoeien wij ons niet, wij wonen in Portugal en daar zijn onze vrienden, koffie drinken in de plaatselijke pastelaria hier om de hoek, boodschappen doen in het dorpje en daarna genieten van een lunch in een plaatselijke pastelaria, af en toe uit eten gaan in een Portugees restaurant, met vallen en opstaan is het ons gelukt om hier al 20 jaar met ontzettend veel plezier te wonen, na een werkzaam leven hier de afgelopen jaren, genieten wij nu van ons pensioentje en hopen dit nog lang te kunnen doen, in ons heerlijke “huur” huisje in het mooie dorp Cerro do Ouro.
Wat een heerlijk ‘uitgerijpt’ verhaal, duidelijk van iemand die weet waar ze het over heeft.
Lees ik hier een mondiaal probleem?
Sterker nog als ik in Nederland de Maas over ga wonen, ben ik díe van de andere kant. Blijf ik verwijzen en gaan naar die andere kant dan behoor ik dus bij die andere kant en zal ik nooit thuis horen bij deze kant. Je kunt voor de andere kant dus alles invullen, maar als jij in je huis, in je kleine (bekrompen) omgeving blijft zitten, zul je nooit en nooit ergens bij horen. Ik ga wandelen en doe mee met andere activiteiten o.a. om te kijken wat ik kan leren, voor mij is dit genieten.
Financieel, met of zonder pensioen, bedrijf of hoe je het ook maar wilt invullen de Nederlandse zogenaamde zekerheid duurt nooit lang. Het leven gaat zijn eigen weg en ga mee in deze eigen weg, want dan leef je je eigen weg en vooral het leven.
Bedankt Cees voor wederom een leuk stukje!
Eerst eens goed verdiepen en minstens een heel jaar doorbrengen in Portugal en dan alles goed voorbereiden is natuurlijk op zijn minst verstandig.
Maar is het loslaten van al dat plannen is juist een van die mooie Portugese eigenschappen waar wij Nederlanders misschien wel het meeste van kunnen leren.
In de bijna 20 jaar dat wij in Portugal wonen hebben we al veel enthousiaste jonge mensen zien komen, een onderneming zien beginnen en na een aantal jaren berooid en met de figuurlijke staart tussen de benen weer zien vertrekken. Slecht een enkeling lukt het een bestaan op te bouwen. Men gaat té gemakkelijk voorbij aan het gegeven dat eenderde van de Portugese beroepsbevolking in het buitenland werkt. Dat is niet uit luxe maar omdat ze simpelweg hier de kost niet kunnen verdienen. Waarom een buitenlander dan wel? Hou je niet van een roekeloze gok, verwerf dan je inkomen elders en woon relaxed in het prachtige Portugal.
Je schrijft dat de AOW onbetaalbaar is geworden in Nederland en wordt afgebouwd. Bij mijn weten wordt alleen de leeftijd waarop het uitgekeerd wordt verhoogd.
Klopt, het verhogen van de AOW leeftijd noem ik afbouwen. Simpel gerekend: stel dat je levensverwachting 80 jaar is, dan is ieder jaar waarop je AOW leeftijd later ingaat een korting van 7%.
Dat droomhuis met die sinasappelboom ligt in Faro naast de kasteelmuren. Het stond een paar jaar te koop. Het is 2 jaar geleden gekocht. Het is nu een soort van kantoor. Ik heb bij dat huis weggedroomd omdat het een ideaal hotel of hostel zou kunnen worden, maar Portugal is erg burocratisch en het duurt LANG, ERG LANG voordat iets geregeld is. En ook niet de financiën om zo een gebouw te kopen. Was wel een mooie droom geweest. Jammer dat de meeste dromen ook dromen blijven.
Ik begrijp niet waarom mensen zo negatief moeten zijn over anderen die simpelweg hun droom najagen. Waarom altijd maar dat oordelende? Laat iedereen lekker zijn eigen leven leiden en daar zelf hun fouten in maken en succes in hebben.
Uiteindelijk is iedereen (gelukkig) verantwoordelijk voor zijn eigen leven. En dan dat Nederlandse vingertje iedere keer weer, juist dat wil ik ontvluchten en nu blijkt dat ze juist ook in Portugal te zitten. Helaas dus toch een nadeel gevonden aan dat mooie land met die lieve mensen.
Je hebt helemaal gelijk Raymond, een droom najagen is heerlijk en moet je vooral doen. Wat ik in mijn artikel uitleg is dat het echter helaas nog wel eens misgaat, zie het voorbeeld van de granietkoning. Mijn droom is uitgekomen en vanuit mijn ervaring geef ik een aantal handreikingen. Iedere situatie is anders, maar ik denk dat mijn tips wel degelijk interessant en relevant zijn. Dat is exact wat ik schrijf onder het kopje “Huiswerk”. Oordelen of vingerwijzen is het naar mijn mening niet, als je dat in mijn artikel leest dan ligt dat misschien aan jou. Mocht het ook jouw droom zijn om naar Portugal te emigreren, dan wens ik je daar het allerbeste mee en ik hoop dat je iets hebt aan mijn artikel.
Raymond heeft helemaal gelijk.
Je schrijft in je stukje “Later werd bekend dat deze koninklijke familie al binnen twee jaar weer terug was in Nederland en daar succesvol is ondergedoken.”
Daar zit nogal een denigrerend toontje in. Totaal overbodig.
En in je reactie op Raymond “Oordelen of vingerwijzen is het naar mijn mening niet, als je dat in mijn artikel leest dan ligt dat misschien aan jou.”
Ook dat is niet heel erg chique. Hou het bij jezelf. Leg uit hoe je het bedoelt. Maar oordelend is je stukje over “deze koninklijke familie” zeker.
Er zijn mensen die alles tot in de puntjes voorbereiden, en mensen die dingen op de bonnefooi doen. en alles wat er tussenin zit. Het 1 is niet beter dan het ander. Laat iedereen het lekker op hen eigen manier doen. Dat mag iedereen helemaal zelf weten.
Wel fijn dat je informatie geeft over hoe het werkt in Portugal.
Beste Erik,
Met “koninklijke familie” refereer ik aan de Portugese titel “rei” (koning) die de man zichzelf had gegeven. Het is grappig bedoeld. Maar inderdaad ben ik een groot voorstander van de emigratie goed voorbereiden, daar gaat mijn hele artikel over. Ik denk dat “op de bonnefooi” een grote foutkans heeft en ik vind het dus veel beter om alles goed voor te bereiden dan maar op goed geluk de emigratie te wagen. Natuurlijk moet een ieder dat zelf weten, maar het staat als een paal boven water dat de slagingskans veel groter is als je je goed voorbereid. Als emigreren ook jouw droom is, dan wens ik ook jou het allerbeste en ik raad je aan je zo goed mogelijk voor te bereiden.
“De meeste dromen zijn bedrog.” ( M.B.) Mensen waarschuwen na te denken voor ze ergens aan beginnen is niet negatief. Waar anders dan in Portugal moeten de mensen “zitten” die uit ervaring spreken. Het gememoreerde nadeel zou in de praktijk wel eens een voordeel kunnen blijken.
De meeste kans om het te redden is als je een vak hebt.
En niet beginnen met een zaak als je die nog nooit gehad hebt.
Ik heb hier gewerkt als verpleegkundige met de AWBZ en later in een Brits verpleegtehuis.
En verder thuiszorg, je bouwt een netwerk op.