In de Minho aan de rivier de Coura ligt Vilar de Mouros, een gehucht met minder dan 800 inwoners. Sinds 1965 wordt hier bijna elk jaar, in de maand augustus, een rockfestival gehouden. In 2018 kwamen meer dan 30.000 bezoekers naar Vilar de Mouros. Het is hét oudste muziekevenement van Portugal en het werd ooit bestempeld als de Europese tegenhanger van Woodstock.
Fischer-Z en Skunk Anansie, ken je ze nog? Op 22, 23 en 24 augustus kun je hen zien en horen in Noord-Portugal. Ook hebben de Prophets of Rage, Linda Martini, Gogol Bordello, The Wedding Present en de Clan of Xymox hun aanwezigheid al bevestigd. Ja, Vilar de Mouros is een retrofestival!
Een internationaal bekend muziekfestival in de Alto Minho. Maar waarom daar?
Vilar de Mouros heeft twee cafés, een postkantoor annex supermarkt, een restaurant, een grote camping, grasvelden met een groot podium, een rivier met daarover een Romeinse brug en een strand met blauwe vlag.*
Dat is natuurlijk niet niks, maar zonder Dr. António Barge zou het festival nooit hebben bestaan. Wie was hij?
Hij was de dorpsdokter en initiatiefnemer + promotor van het festival. In Portugal stonden en staan artsen in hoog aanzien. Hun woord is wet.
Om Noord-Portugal wat aantrekkelijker te maken voor toeristen en een wat jonger publiek wil dokter Barge live muziek naar Noord-Portugal halen. Hij financiert de gehele organisatie van het muziekevenement, dat in 1965 voor de eerste keer plaatsvindt. Tot 1968 gaat het vooral om folkmuziek uit de Minho, daarna komt er ook een podium voor fado, klassiek en geëngageerde musici als José Afonso. Veel Portugese bandjes die op de festivals spelen zijn eendagsvliegen, maar veel muzikanten gaan solo verder of formeren andere bandjes. Vilar de Mouros is daarom een historische, creatieve broedplaats; de musici experimenteren met nieuwe klanken, met hun outfits en stageperformance en met het zingen in het Engels of een andere taal.
Grândola – Vila Morena
In het boek “Vilar de Mouros: 35 anos de festivais” van Fernando Zamith staan stukken uit een interview met de dochter van de dorpsdokter. Zo vertelt Isabel bijvoorbeeld dat haar vader begin 1968 naar Setúbal gaat om José Afonso aka Zeca te polsen of hij dat jaar in Vilar de Mouros wil optreden. Dat wil Zeca wel, maar zijn aanwezigheid is een dingetje, want zijn politiek getinte folkmuziek is verboden en er geldt een strenge censuur. Zeca vraagt of ze hem willen helpen om zijn muziek te promoten en te verkopen. Isabel weet nog hoe zij met een tas vol muziek door Vilar de Mouros loopt om zijn plaatjes aan de man te brengen en hoe bang ze was om gesnapt te worden. Zeca Afonso componeert in 1964 “Grândola, Vila Morena”, het lied dat de recente geschiedenis is ingegaan als hét revolutionaire lied en hét startsignaal voor de Anjerrevolutie.
Seks, drugs en rock and roll
Het is in Vilar de Mouros dat Zeca nationale bekendheid krijgt. Behalve hij spelen ook Adriano Correia de Oliveira, Carlos Paredes en Luís Goes op het festival. De aanwezigheid van deze artistieke rebellen trekt zeker de aandacht van de PIDE**.
De katholieke kerk wil niets van het festival weten. In een interview met de Correio do Minho beschuldigt Dr. Barge de kerk van religieuze repressie. De seminaristen van Braga oefenen druk uit op de ouders om hun kinderen niet naar het festival, die plek van de zonde, te laten gaan. António Barge stelt daarom voor dat de pastoor van Vilar de Mouros, een kerkdienst houdt en zijn goedkeuring aan het festival geeft. Eerst zegt de pastoor toe, maar later boycot hij het festival en uiteindelijk excommuniceert hij de organisatoren.
En ook de lokale bevolking is niet altijd even gelukkig met het festival door de overlast van de duizenden mensen die naar het festival komen, terwijl de infrastructuur niet toereikend is. Er is niet genoeg eten en er zijn onvoldoende slaapplaatsen, latrines en douches voor al die festivalgangers. Ook het losbandige gedrag van een generatie die het tij wil keren is een doorn in het oog van de bewoners van het Coura-stroomgebied. Ze ergeren zich aan het gespartel van blote lichamen in de rivier, de vrije seks in de buitenlucht, het blowen en LSD-gebruik.
En ondanks al die hindernissen bestaat het festival al meer dan vijftig jaar.
1968
In augustus 1968, bij de opening van het festival, zitten de generaal van de Nationale Republikeinse Garde en de gouverneur van Braga op de eerste rij. De muziek wordt versterkt door een geluidssysteem dat speciaal uit de VS is ingevlogen en schalt door de Coura-vallei. Tijdens dat concert brengt Zeca hulde aan Catarina Eufémia, die door de Republikeinse Garde in de Alentejo is doodgeschoten. Het publiek houdt zijn adem in, bang voor represailles, maar op onverklaarbare wijze wordt er niet ingegrepen.
Net zoals publicaties van krantenartikelen en andere berichtgevingen over het festival worden toegelaten. Wel wordt er op toegezien dat de toon gemoedelijk is en dat de inhoud een hoge leukheidsfactor heeft, zoals extravagant gedrag van de artiesten. In het tijdschrift World of Song wordt uitgebreid verteld over de eisen die Elton John stelt aan huisvesting, maaltijden en drankjes.
Het regime tekent openlijk voor het succes van het Festival Vilar de Mouros als een teken naar de buitenwereld toe dat Portugal een vrij land is, terwijl de wereld in brand staat: de Verenigde Staten zijn verwikkeld in een complexe oorlog in Zuidoost Azië, in Parijs, Amsterdam en andere Europese hoofdsteden demonstreren studenten en de koloniën willen onafhankelijk zijn. Ondertussen zitten de Portugese gevangenissen vol met mensen die opgepakt zijn omdat ze “anders denken”.
Het is fascinerend dat mede op dit stuk grond in de Minho de kiem wordt geplant voor een nieuwe tijd. Drie jaar na het legendarische 1971 Festival Vilar de Mouros wordt op 25 april 1974 de geweldloze militaire coup gepleegd.
Meer dan vijftig jaar Vilar de Mouros
In de afgelopen vijftig jaar zijn er diverse keren geweest dat er onvoldoende animo en fondsen waren om een festival op touw te zetten. Maar sinds 2000 en met name sinds het EDP-hoofdsponsorschap in het kader van hun sponsorstrategie op muzikaal gebied, lijkt een lange toekomst van het legendarische festival, cultureel erfgoed eigenlijk, gewaarborgd.
Museum
Er zijn plannen voor een Festival Vilar de Mouros Museum, dat een bewaarplaats moet worden voor een verzameling van historisch archiefmateriaal, zoals foto’s, posters, tekeningen, kaarten en krantenknipsels van artiesten als Joe Strummer, Echo & the Bunnymen, The Boomtown Rats, Dr. Zhivago, Durutti Collumn, U2, The Stranglers, Primal Scream, Alanis Morrissette, Ben Harper, Rui Veloso, Incubus, Editors, António Victorino de Almeida, Amália Rodrigues, Joly Braga Santos, Natália Correia, Elton John, David Mourão-Ferreira en héél veel anderen.
Wees er op tijd bij
Een dagpas voor het festival kost EUR 35. Voor drie dagen betaal je EUR 70. De pas geeft ook recht op een overnachting op de camping (+ kosten van bevestiging overnachting van EUR 5,- per nacht). Tussen Caminha en Vilar de Mouros pendelt gratis transport. Je kunt kaartjes kopen op de website van het festival: edpvilardemouros.pt.
Op zoek naar een origineel kado?
Wat denk je van het Vilar de Mouros-spel over de geschiedenis van hét openluchtmuziekfestival in Portugal. Het spel bestaat uit 88 kaarten. Hierop afgebeeld staan musici of bands die hebben opgetreden, diverse posters die door de jaren heen zijn gemaakt en de fysieke karakteristieken van her dorpje, zoals de Romaanse brug en de watervallen. Het spel is te koop bij de Freguesia van Vilar de Mouros, of via de Facebookpagina van Jogo Vilar de Mouros en Fernando Zamith, die het spel heeft ontworpen.
Zamith is ook auteur van het boek “Vilar de Mouros: 35 anos de festivais”, Edições Afrontamento, april 2003, ISBN: 9789723606645. Het boek is een eerbetoon aan de idealistische en visionaire dokter António Barge, die in 2002 overleed. Het is een verzameling backstageverhalen en getuigenissen van vertegenwoordigers van drie generaties festivalorganisatoren. Het is alleen beschikbaar in Portugees.
* De blauwe vlag is een internationale milieu-onderscheiding die aan stranden wordt toegekend die aangetoond hebben schoon en veilig te zijn.
** De PIDE: internationale staatsverdedigingspolitie) was een gevreesde geheime dienst tijdens het autoritaire bewind van de Portugese premier António de Oliveira Salazar.
Echte muziektijgers daar in de Minho
Weet je trouwens dat er op een kleine 40 kilometer afstand van Vilar de Mouros en ook in de maand augustus een ander internationaal muziekfestijn woedt? Verleden jaar werd er in augustus voor de 26e keer het festival Paredes de Coura gehouden. Het is megagroot, wordt door Vodafone gesponsord en is met name voor een jong publiek, dat elk jaar in grotere getale op komt draven. Die fascinatie voor muziek, komt die door het water van de Coura? Meer informatie hierover volgt in een latere Portugal Portal.
.jpg){kind=link}
Was het in een droom dat ik hier een reactie plaatste?
Zie het niet meer?
Als ik het juist heb stuurde u een link naar een muziek fragment op YouTube. Had u een vraag, aanvulling of aanmerking?
Ja Lotte een aanvulling. Die stond.er maar is weer verdwenen. Het muziekfragment was weer een aanvulling op de aanvulling.
Je moet een beetje bezig blijven nietwaar.
Zal het opnieuw proberen.
Van Wikipedia.
Het lied ” E depois do Adeus” mag je er zelf bij zetten.
senhas do 25 de Abril
Com a transmissão de “E Depois do Adeus”, pelos Emissores Associados de Lisboa às 22h55m do dia 24 de Abril de 1974, era dada a ordem para as tropas se prepararem e estarem a postos. O efectivo sinal de saída dos quartéis, posterior a este, seria a emissão, pela Rádio Renascença, de “Grândola, Vila Morena” de Zeca Afonso[3].
Hendrik, ik ben de beheerder van Portugal Portal. Ik zie dat 2 van jouw eerdere reacties zijn verwijderd. De eerste bevatte enkel een link. De spamcontrole beschouwt dit als verdacht. De tweede reactie bevatte alleen Portugese tekst. Ook verdacht volgens de spamcontrole en bovendien niet relevant voor Portugal Portal, waarvan de taal Nederlands is. Dan weet je nu in elk geval waarom je reacties er niet meer staan.
” De tweede reactie bevatte alleen Portugese tekst. Ook verdacht volgens de spamcontrole en bovendien niet relevant voor Portugal Portal, waarvan de taal Nederlands is.”
Estou atónito.