Ovar: tussen Aveiro en Porto in

Sinds enkele maanden geef ik Nederlandse les aan een Portugese man die in Nederland gaat wonen. Zijn vriendin is tandarts en heeft in Limburg werk gevonden. Omdat hij ook in Nederland wil werken, wil hij de Nederlands taal kunnen spreken. Zijn motivatie is groot en de lessen zijn plezierig.

Het taalinstituut, waar ik de lessen geef, staat in Ovar. Ovar ligt precies tussen Porto en Aveiro in. De eerste keer dat ik uitstapte op het treinstation van Ovar had ik het idee dat er niet veel gebeurde in dit dorp met – zo kwam ik later achter – stedelijke ambities. Na een aantal keren van mijn huis in Aveiro naar het taalinstituut in Ovar en weer terug besefte ik dat ik, eenmaal in Ovar, in een zwart-witfilm beweeg. Zodra ik er ben en uitstap op het perron, lijkt het treinstation op een station uit een vroege western. Ik heb er natuurlijk nog nooit een cowboy of mijnwerker gezien, maar de mannen lijken er wel op. Ook staan er bij het stationsgebouw geen ongezadelde paarden bij drinkbakken, maar geparkeerde auto’s. Die auto’s zijn, vreemd genoeg, dan wel weer in kleur. Alsof ze niet passen in het plaatje.

De cowboys en mijnwerkers van Ovar

Vanuit het treinstation loop ik in tien minuten naar het taalinstituut. Een korte wandeling langs een paar kroegen.

Hier staan de cowboys en mijnwerkers van Ovar buiten te roken. Sommigen wat verdoofd van de alcohol na een dag hard werken. Ik moet dan nog beginnen met werken, want de man die ik les geef, werkt tot zeven uur in de avond. Ze zien me aan komen lopen, deze ruige mannen. Het stof is ze tot net onder de knie van hun katoenen broeken opgekropen. De hemdsmouwen zijn opgestroopt.

Als ik bijna bij ze ben, wordt mijn neus geprikkeld door een lucht van zware tabak, oud bier en geronnen zweet. Ik passeer en groet. Zij groeten terug. Ik tik denkbeeldig met mijn wijs- en middelvinger respectvol mijn cowboyhoed aan. Drie stappen verder en ik voel hun ogen in mijn rug prikken. Ik ben duidelijk de gringo op hun prairie. Ze maken het me duidelijk door te stoppen met hun gesprek. Het zwijgen duurt een seconde of vijf, zes en daarna gaat het praten verder. In de verte meen ik een coyote te horen. Ik loop verder, want ik heb een afspraak.

Na de les is het enigszins haasten naar het station. Eén keer per uur stopt er een trein met de bestemming Aveiro. Dus de trein missen betekent een extra filmvoorstelling. Nota bene, ook de trein verschijnt gek genoeg in kleur.

De avond valt in Ovar

Het schemert als ik wegloop van het taalinstituut en het is bijna donker als ik aankom op het treinstation van Ovar. In september neemt de nacht het al snel over van de dag. Alsof er geen tijd te verliezen is. Zelfs niet in Ovar. De mannen zijn verdwenen. Ze moeten morgen natuurlijk weer vroeg op. De straten zijn verlaten. Zwarttinten hebben de overhand. Een witte kat steekt schuin de straat over. De schaduw van het beest strekt zich steeds verder uit over de stoffige stenen.

Dan hapert de lantaarnpaal en valt het straatlicht nagenoeg uit. Een zoemend geluid en een zacht licht blijven over. Het stationsgebouw is van ver te zien en hel verlicht. De ingang lijkt een zwart gat. Op het perron zitten twee mannen verveeld voor zich uit te staren. Wachten doen ze niet en zo zou je het dus ook niet kunnen noemen. Ze kijken naar niks in het bijzonder en zijn al lang, lang geleden voorgoed gestrand in Ovar. Ovar, de plek precies tussen Aveiro en Porto in.

En ik. I’m a poor lonesome cowboy. I’m a long long way from home.