800 schetsers tekenen Porto

Marquês. Trindade. São Bento. Ik ben al een poosje weer thuis maar zo af en toe schiet me de naam van een metrostation door het hoofd. In de week die ik onlangs in Porto doorbracht, onderweg van mijn Airbnb naar het centrum, heb ik die namen zo vaak horen omroepen, dat ze nog steeds in mijn systeem zitten.

Porto, de stad die ik uit tijdnood had overgeslagen op mijn zwerftocht door Portugal in 2017. Ik had niet verwacht binnen een jaar terug te zijn in Portugal en al helemaal niet in deze specifieke stad. Maar het toeval hielp me.

Urban Sketchers

Elk jaar organiseert de internationale non-profitorganisatie Urban Sketchers een jaarlijks symposium. Dit jaar was Porto de gastheer. En ik was een van die 800 schetsers die dit symposium absoluut niet wilde missen. En zo kwam ik toch nog in Porto terecht. Niet rijdend met mijn oude transitbus maar vliegend met een prijsvechter. Dat laatste vond ik maar niks maar snel ging het wel.

Wat heerlijk om het zingende Portugees weer om me heen te horen, dorade te eten, Superbock te drinken en te genieten van een bruisende kust–/rivierstad.

Een urban sketcher is iemand die geen foto’s maar uit directe observatie tekeningen/schetsen op locatie maakt en daarmee zijn/haar verhaal over die plek, plaats en tijd verbeeldt en vervolgens deelt. Urban Sketchers bestaat sinds 2007 als organisatie en groeit als kool. De Facebookgroep kent op dit moment 100.000 leden: amateurs en professionals, beginners en volleerde tekenaars.

De organisatie is globaal, per land, per stad of provincie opgedeeld. Zelf ben ik actief in de Nederlandse, Friese en Groningse Urban Sketchersgroep. Maar het aardige is dat als ik ergens anders ben, me kan aansluiten bij een aldaar georganiseerde ‘sketchcrawl’; een gezamenlijk treffen waarbij iedereen schetsen maakt van hetzelfde gebied of onderwerp en na afloop via een ‘show and tell’ ervaringen en tips uitwisselt. Zo ontmoet je op vakantie op een leuke manier de ‘locals’. De communicatie werkt via Facebookgroepen.

Tourism Portugal

Enfin, het symposium was dus in Porto: workshops, demo’s, sketchwalks, presentaties, en kraampjes vol schetsboeken, stiften, inkt, kwasten en verf. Alles georganiseerd door vrijwilligers en gesponsord door de grote merken in kunstenaarsbenodigdheden. Maar ook door Tourism Portugal. En dat laatste was een slimme zet. Want Portugal kan zich daarmee niet alleen via foto’s en video presenteren maar ook met tekeningen. En iedereen, zo langzamerhand fotomoe, vindt tekeningen leuk.

Mede daarom werd mijn collegaschetser Linda Toolsema afgelopen voorjaar door Tourism Portugal uitgenodigd om samen met een Portugese tekenaar Pedro Cabral een boek met tekeningen over Portugal te maken.

Dus mocht het je opvallen dat toeristisch Portugal zich promoot via tekeningen, dan komt dit door de link met de urban sketchers.

Vaak schets ik alleen. Als een straathond zit ik ergens in een hoekje in mijn eentje te tekenen wat ik zie. Bij een sketchcrawl doen we dit met vijf of tien man. Maar met 800 tegelijk, dát had ik nog nooit meegemaakt. Heel Porto werd vier dagen lang overspoeld door mensen die, zittend op muurtjes of meegebrachte krukjes, de highlights van de stad zaten te schetsen. Een idioot gezicht voor wie niet op de hoogte was, maar voor mij te gek om mee te maken.

Ik ontmoette in vier dagen schetsers uit de hele wereld. Overdag bij de workshops maar ook ‘s avonds tijdens de ‘Drink&Draw’ op de Praça da Ribeira. “Mag ik even in je schetsboekje kijken / Can I have a look at your sketches” was ineens een hele gewone, dagelijkse vraag.

Workshop met een ‘communicatiedingetje’

De organisatie had een aantal toptekenaars uitgenodigd om workshops te geven. Zo volgde ik een workshop bij Fred Lynch, een Amerikaanse docent illustratie (a whole lot of Fred) en bij Marion Rivolier, een kunstenares uit Parijs. De voertaal was uiteraard Engels. Ook Marion sprak prima Engels maar zoals alle Fransen met een accent. Dat laatste leidde tot een vermakelijke situatie. Tijdens de workshop over het tekenen van figuren zonder lijnen, alleen met gebruik van een kwast, ergens bij een tramhalte aan de Rua Nova da Alfândega, gaf ze de volgende instructie: “You have to use the other end.” We begrepen het niet. Moest ik mijn kwast omdraaien? Iedereen keek haar vragend aan. Tot het kwartje bij iemand viel en deze riep “the other hand”! Dat was het dus. Om los te komen was het de bedoeling dat je niet met je voorkeurshand ging werken.

En het 10e symposium vindt plaats in …

Op de laatste avond van het symposium, tijdens het eindfeest, vond in Alfândega Nova, het voormalige douanegebouw, de onthulling plaats van de plek waar volgend jaar het symposium plaats zal vinden. 800 urban schetsers telden af.  De een gokte op ergens in Azië, een ander hoopte op Canada of Australië. Want wéér Europa, dat zou niet logisch zijn. Voor mezelf had ik al bedacht dat ik er dan niet bij zou zijn vanwege de reiskosten. Maar het werd tot ieders verrassing Amsterdam. Van 24 tot en met 27 juli 2019 zal Amsterdam nog drukker zijn dan anders. Druk met schetsers.

Als het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) slim is, zouden ze een voorbeeld moeten nemen aan Tourism Portugal en meteen sponsor worden. Het levert je letterlijk prachtige beelden op. Om daarvan een indruk te krijgen kun je zoeken op #uskporto2018.